Του κύκλου τα γυρίσματα

Κύκλο κάνουν τα πράγματα. Κάθε φορά κάτι ίσως αλλάζει (για να επιβεβαιωθεί το του Ηράκλειτου, που έβαλα κι εγώ στα «σχετικά» του blog μου, πως δεν διαβαίνεις κανένα ποτάμι δυο φορές). Αλλά ο κύκλος, κύκλος!

Αν αμφιβάλλετε, διαβάστε το παρακάτω κείμενό μου. Το παραθέτω ακριβώς όπως γράφτηκε, τότε που γράφτηκε.

Το μοίραζα ο ίδιος στους φοιτητές, χέρι-χέρι, μέσα στο παλιό αμφιθέατρο, στη Συνέλευση του Πλάτωνα, όπου συζητιόταν η συνέχιση ή όχι μιας κατάληψης από τους φοιτητές του ΠΑΠΕΙ. Εκεί που θα γίνει αύριο η Συνέλευση του Πλάτωνα, κι όπου θα κριθεί αν θα έχουμε λήξη ή συνέχιση της τωρινής κατάληψης!

Μόνο που το κείμενο αυτό το μοίραζα το 1995!!!

Στην αυριανή συνέλευση με ένα τέτοιο, πάνω κάτω κείμενο, απλώς επικαιροποιημένο, θα προσερχόμουν. Δεν θα προσέλθω. Ευτυχώς η τεχνολογία μας άνοιξε νέους δρόμους, κι έτσι καθένας μπορεί από σήμερα να έχει πρόσβαση σε αυτό το κείμενο μέσα από το Παπί!

*****

ΚΑΤΑΛΗΨΗ: ΓΙΑΤΙ;

Ανοιχτή επιστολή προς τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιώς

Αγαπητοί φοιτητές,

Με κάποιους από σας έρχομαι σε τακτική επικοινωνία μέσα στην τάξη. Με τους υπόλοιπους συναντιόμαστε συχνά στους χώρους του Πανεπιστημίου. Ζούμε και δουλεύουμε μαζί καθημερινά στους ίδιους χώρους, τους χώρους που έχει θέσει στη διάθεσή μας ο Ελληνικός λαός για να ερευνούμε επιστημονικά την πραγματικότητα και να προωθούμε τη γνώση. Εσείς στη θέση του Νέου - Εργαζόμενου - Διανοούμενου (αυτός ήταν ο ορισμός του Φοιτητή που έδινε παλιά, πριν 25 χρόνια, η ΕΦΕΕ). Και εγώ στη θέση του δασκάλου.

Όμως, εδώ και λίγες μέρες δεν συναντιόμαστε στους κοινούς μας χώρους. Στους συναδέλφους μου και σε μένα, αλλά και σε όλο το διοικητικό και λοιπό προσωπικό του Πανεπιστημίου μας, επιβλήθηκε ύστερα από τη Γενική Συνέλευσή σας προσωρινή αποβολή. Μας απαγορεύθηκε η είσοδος στους χώρους εργασίας μας και η εκτέλεση των καθηκόντων μας. Γιατί;

Τα όσα σας απευθύνω πηγάζουν από την ανάγκη μου να επικοινωνήσω μαζί σας ως μέλος της ίδιας κοινότητας, της κοινότητας του Πανεπιστημίου μας, όπου για όσα συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν έχω κι εγώ μερίδιο ευθύνης. Ασκώ το αυτονόητο δικαίωμα για διάλογο μαζί σας. Αντιλαμβάνομαι το ρόλο μου ως δασκάλου όχι μόνο στο στενό πλαίσιο του αντικειμένου που διδάσκω, αλλά και στα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν εσάς και όλους μας. Αλλιώς δεν είμαι δάσκαλος.

Συμφωνούμε όλοι ότι η Παιδεία στη χώρα μας βρίσκεται σε χρόνια κρίση. Το επίπεδο σπουδών κατεβαίνει. Τα πτυχία έχουν χάσει την αξία τους στην αγορά εργασίας. Τα Πανεπιστήμια δυσλειτουργούν. Χρόνια αιτήματα των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας (φοιτητών, διοικητικών, ακαδημαϊκού προσωπικού) παραμένουν άλυτα.

Συμφωνούμε όλοι ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η Ελληνική κοινωνία περνάει βαθιά κρίση. Η κοινωνική αλληλεγγύη, η αίσθηση ότι είμαστε μέλη της ίδιας κοινωνίας ανθρώπων, ότι ταξιδεύουμε στο ίδιο σκάφος, έχουν υποχωρήσει, σχεδόν εξαφανιστεί. Κυριαρχεί ο ατομισμός και το κυνήγι του χρήματος, για επιβίωση, για συσσώρευση ή για σπατάλη. Παράλληλα, τους περισσότερους νέους ανθρώπους (αλλά και όλο και περισσότερους μεγαλύτερους) πνίγει η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το επαγγελματικό τους μέλλον και τη θέση τους σε αυτή την "κοινωνία".

Συμφωνούμε όλοι ότι δεν πάει άλλο. Ψάχνουμε να βρούμε την αιτία και τους αίτιους (πολλοί είμαστε βέβαιοι για το ποιος φταίει: συνήθως όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς τους ίδιους). Ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να αντιδράσουμε. Η τελευταία Γενική σας Συνέλευση αποφάσισε ότι κατάλληλος τρόπος ήταν η κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου (πριν λίγες μέρες η Σύγκλητος είχε αποφασίσει το ίδιο...).

Όμως τι πετυχαίνεται με την κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου;

- Πρώτον, καταργείται στην πράξη ο ρόλος του Πανεπιστημίου, που είναι, όπως ειπώθηκε, η επιστημονική διερεύνηση της πραγματικότητας και η προώθηση της γνώσης. Στέλνονται στο σπίτι τους όλοι οι συντελεστές αυτής της διαδικασίας (η τεράστια πλειοψηφία των φοιτητών συμπεριλαμβανόμενη). Χωρίς καν να τους δοθεί η δυνατότητα, μέσα από την επικοινωνία και το διάλογο, να συμμετάσχουν στην αναζήτηση και στην προώθηση λύσεων και προσεγγίσεων για έξοδο από την κρίση, η οποία οδήγησε στην κατάληψη.

- Καταργείται στην πράξη το Πανεπιστημιακό άσυλο, που έχει κατακτηθεί με αγώνες και αίμα (όχι από τη σημερινή φοιτητική γενιά), με σκοπό την απρόσκοπτη και ελεύθερη ανάπτυξη και ανταλλαγή γνώσεων και ιδεών. Εμφανίζονται οι ίδιοι οι φοιτητές να παραβιάζουν το άσυλο, ένα χώρο εξ ορισμού απαραβίαστο από οποιονδήποτε, αφού επεμβαίνουν και απαγορεύουν τη χρήση του Πανεπιστημίου στα άλλα μέλη της Πανεπιστημιακής κοινότητας.

- Νεκρώνεται κάθε λειτουργία του Πανεπιστημίου, απαγορεύεται κάθε επικοινωνία του με τον έξω κόσμο (π.χ. με άλλα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) με αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται ή και να ματαιώνονται επιστημονικές συνεργασίες, επαφές και ανταλλαγές.

Και όλα αυτά όταν κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι ακριβώς τα αιτήματα που προβάλλονται και πώς τεκμηριώνονται. Απόδειξη; Aς ρωτηθεί ένας Πειραιώτης, ακόμα κι ένας που ζει στη γειτονιά μας, ποια είναι τα αιτήματα και οι στόχοι της κατάληψης. Κανείς δεν γνωρίζει. Ας ρωτηθεί ένας Πανεπιστημιακός. Ας ρωτηθεί ένας από τους 12.000 εγγεγραμμένους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιώς (πλην του πολύ μικρού ποσοστού που συμμετείχε στη Συνέλευση). Κανείς δεν γνωρίζει. Ποιος είναι, λοιπόν, ο στόχος; Το κενό, φοβάμαι.

Και όλα αυτά όταν σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς καμιά εξαίρεση, όχι μόνο δεν αναπτύσσουν, αλλά ούτε καν μπορούν να διανοηθούν τέτοιες μορφές διεκδίκησης, όπως είναι η κατάληψη και το διώξιμο από τους πανεπιστημιακούς χώρους των υπόλοιπων μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Το φαινόμενο πράγματι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία...

Και όλα αυτά, όταν δεν έχει αναπτυχθεί κανενός είδους σχέδιο αγώνα, καμιά κλιμάκωση μορφών κινητοποίησης, ώστε στην κορύφωση να επιχειρηθεί η έσχατη μορφή πάλης. Όλα έγιναν για να αποφασιστεί, μια κι έξω, κάτι που έμοιαζε με περίπατο...

Αγαπητοί φοιτητές,

Δεν γνωρίζω ποιες είναι οι προθέσεις σας σχετικά με πιθανή παράταση ή όχι της κατάληψης. Εσείς θα αποφασίσετε. Όμως δεν είναι δυνατό να αγνοήσετε τις επιπτώσεις των αποφάσεών σας. Δεν είναι δυνατόν να αγνοήσετε τα υπόλοιπα μέλη της Πανεπιστημιακής κοινότητας. Το Πανεπιστήμιο ανήκει σε όλη την κοινότητά μας - πάνω από όλα ανήκει στον Ελληνικό λαό, που πληρώνει το λογαριασμό. Είναι η κατάληψη, και μάλιστα με τη μορφή που επιλέξατε, δηλαδή με εκδίωξη από το Πανεπιστήμιο των υπολοίπων μελών της Πανεπιστημιακής κοινότητας (δηλαδή των πλησιέστερων φυσικών σας συμμάχων), η πιο κατάλληλη μορφή αγώνα;

Είναι βέβαιο ότι χωρίς αγώνα δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στο χώρο της Παιδείας. Όμως κανένας αγώνας δεν δικαιώνεται, δεν φέρνει αποτέλεσμα, αν αναπτύσσεται στο κενό, χωρίς ενημέρωση και συμμετοχή, αν δεν έχει εξασφαλίσει συμμαχίες, αν δεν έχει στρατηγική, δηλαδή στόχο και σχέδιο δράσης, αν οι αρνητικές συνέπειες είναι περισσότερες από το αναμενόμενο κέρδος.

Κώστας Παππής
Αν.Καθηγητής Παν/μίου Πειραιώς