Κώστας Παππής

11/29/2012

Τι θα έλεγε ο Σόλωνας στους σύγχρονους Έλληνες



Ο Σόλων (638–558 πΧ) υπήρξε σπουδαίος Αθηναίος νομοθέτης, πολιτικός αναμορφωτής και ποιητής. Έγινε γνωστός κυρίως για τις προσπάθειές του να νομοθετήσει κατά της πολιτικής, οικονομικής και ηθικής παρακμής στην αρχαϊκή Αθήνα (π.χ. Σεισάχθεια). Φίλος μου έστειλε το παρακάτω με τη σημείωση «αξίζει να διαβαστεί, γι’ αυτό και στο περνάω». Αφορά ποιητικό έργο του Σόλωνα που του έχει αποδοθεί ο τίτλος «Ευνομία», όπου συνοψίζεται το όραμά του  για μια πολιτεία δικαίου. Πράγματι, το ποίημα αξίζει να διαβαστεί, γι’ αυτό με τη σειρά μου το παραθέτω για τους αναγνώστες αυτής της ιστοσελίδας.

***
“Ποτέ δε θα χαθεί η πόλη μας.
Τέτοια βούληση η του Δία
και τέτοια μοίρα οι αθάνατοι της όρισαν.
Τα χέρια της Παλλάδας Αθηνάς τη σκέπουν,
της μεγαλόψυχης που κραταιός τη γέννησε πατέρας.
Μα οι ίδιοι οι άνθρωποί της τη μεγάλη πόλη
να χαλάσουν βούλονται,
τοις χρήμασι πειθόμενοι, οι μωροί,
κι ο νους ο άδικος των ηγεμόνων της.
Ώστε αναπόφευκτο, από την ύβρι τους
πάθη μεγάλα να τους βρουν.
Την απληστία τους δεν ξέρουν να χαλινώνουν,
μηδέ και κόσμια τα τερπνά συμπόσια χαίρονται.
Καν τα ιερά τα κτήματα δεν σέβονται,
και το δημόσιο πλούτο.
Μόνο να κλέβουν και ν’ αρπάζουν,
χλευάζοντας τους ιερούς θεσμούς της Δίκης.
Σωπαίνει η Δίκη. Μα ξέρει όσα γίνονται,
και τα παλιά και τα μελλούμενα.
Κι έρχεται η ώρα κι άφευκτη πέφτει η τιμωρία της.
Πληγή όλ’ αυτά αγιάτρευτη, πληγή και τρώει την πόλη,
που γρήγορα δουλώνεται ταπεινωμένη,
ή στην εμφύλια πέφτει έριδα,
ξυπνάει ο πόλεμος από το λήθαργό του,
δρέπει τα παλικάρια στον ανθό τους.
Δρουν οι εχθροί, και γρήγορα η αγαπημένη πόλη
απ’ τις φατρίες ταλανίζεται, προς τέρψη των αδίκων.
Πολλούς φτωχούς στα ξένα τους πουλάνε,
με ατιμωτικά δεσμά καθηλωμένους,
και στης σκλαβιάς τους ζεύουν τον βαρύτατο ζυγό.
Κοινή η συμφορά, κουρσεύει όλα τα σπίτια,
έξω δεν την κρατούν οι αυλόπορτες, το φράχτη δρασκελίζει,
κι ακόμα και στον πιο κρυφό σου θάλαμο αν κουρνιάσεις,
θα σε γραπώσει.
Να τι μου λέει η καρδιά μου στους Αθηναίους να διδάξω:
Δεινά πολλά γεννάει στην πόλη η Δυσνομία.
Η Ευνομία στην αρμονία λαμπρύνεται, στην τάξη,
και σ’ όσους άδικους περνάει χειροπέδες.
Ό, τι τραχύ, θα το λειάνει,
φραγμό στην απληστία υψώνει, συντρίβει την αλαζονεία,
και τα ζιζάνια της αφροσύνης τα μαραίνει
στον ίσιο δρόμο το δίκιο ξαναφέρνει,
και την υπεροψία ταπεινώνει...”


Σκέπτομαι πως, αν ο Σόλων ήταν ανάμεσά μας τα τελευταία χρόνια, τα ίδια θα του έλεγε η καρδιά του να διδάξει στους Έλληνες…