Κώστας Παππής

3/05/2019

ΟΜΑΝ ΧΙΙΙ Διάλειμμα! Ο Σεβάχ Θαλασσινός και ο Κύκλωπας Πολύφημος!

  

Μιλάμε τόσο καιρό για το Ομάν και ελπίζω να μη μας διαφεύγει πως μιλάμε για μια περιοχή, τη Μέση Ανατολή, όπου εκτός από πετρέλαια η γη γεννάει … παραμύθια.



Ένα από αυτά είναι το γνωστό «Χίλιες και μία νύχτες», μια συλλογή λαϊκών παραμυθιών που γράφτηκαν στα αραβικά στη διάρκεια της Ισλαμικής Χρυσής Εποχής, που κράτησε από τον 8ο μέχρι το 14ο αιώνα. Στο έργο, που δεν γράφτηκε μια κι έξω, συγκεντρώνονταν για πολλούς αιώνες ιστορίες από διάφορους συγγραφείς από ολόκληρη τη Δυτική, Κεντρική και Νότια Ασία και τη Βόρεια Αφρική. Μερικές από τις ιστορίες έχουν ρίζες, εκτός από την αρχαία και μεσαιωνική αραβική λαογραφία και λογοτεχνία, επίσης στην περσική, ινδική, εβραϊκή, τουρκική αλλά και στην ελληνική!



Από τους διάφορους μύθους, οι ιστορίες του Σεβάχ του Θαλασσινού (όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά, για λόγους που παραμένουν … μυστήριο, το όνομα Σινμπάντ του κεντρικού ήρωα των ιστοριών) είναι μια σχετικά πρόσφατη προσθήκη στις «Χίλιες και μία νύχτες», στις συλλογές του 17ου και του 18ου αιώνα.   



Στις ιστορίες του Σεβάχ υπάρχουν επιρροές που ανιχνεύονται, μεταξύ άλλων, στα ομηρικά έπη που ήσαν γνωστά στον αραβόφωνο κόσμο ήδη από τον 8ο αιώνα και στη «Ζωή του Αλεξάνδρου» του Ψευδοκαλλισθένη, ενός ανθρώπου που παρέσυρε γενιές ολόκληρες με τα παραμύθια και τις φαντασιοπληξίες του.



Ο μύθος του Σεβάχ του Θαλασσινού απαρτίζεται από επτά ιστορίες (επτά ταξίδια). Διαλέγω μία από αυτές, για λόγους που αμέσως θα καταλάβετε. Είναι η ιστορία για το τρίτο ταξίδι του Σεβάχ (Sinbad). Αφορά τη συνάντηση με έναν γίγαντα που τρώει ανθρώπους!
 

Σύμφωνα, λοιπόν, με την ιστορία, ο Σεβάχ ακούραστος για ταξίδια και περιπέτεια, αρμενίζει πάλι από τη Βασόρα για τις θάλασσες που βρέχουν την Αραβική χερσόνησο, από την Ινδία μέχρι τις ακτές της Αφρικής.  Από κακή του τύχη πέφτει μαζί με τους συντρόφους του σε ένα νησί όπου τους αιχμαλωτίζει ένα τεράστιο πλάσμα που έμοιαζε με άνθρωπο, μαυριδερό, με τα μάτια σαν αναμμένα κάρβουνα, μεγάλα σκυλόδοντα σαν χαυλιόδοντες κάπρου κι ένα τεράστιο στόμα σαν πηγάδι. Ακόμα, είχε χείλια μεγάλα και χαλαρά σαν καμήλας, που κρέμονταν πάνω στο στήθος του, και αυτιά τεράστια, σαν του ελέφαντα, που έπεφταν και σκέπαζαν τους ώμους του, ενώ τα νύχια των χεριών του ήταν σαν νύχια λιονταριού. Αυτό το τέρας αρχίζει να τρώει το πλήρωμα του σκάφους του Σεβάχ, ξεκινώντας από τον καπετάνιο, που είναι ο πιο παχύς.



 
Ο Σεβάχ καταστρώνει ένα σχέδιο να τυφλώσει το θηρίο με τις δύο πυρωμένες σιδερένιες σούβλες με τις οποίες το τέρας έχει σουβλίσει και ψήσει τους συντρόφους του σκάφους. Αυτός και οι υπόλοιποι άνδρες διαφεύγουν με μια σχεδία. Ωστόσο, ο σύντροφος του γίγαντα χτυπά με βράχους τους περισσότερους από τους άνδρες που διαφεύγουν και τους σκοτώνει. Μετά κι από άλλες περιπέτειες (συμπεριλαμβανομένου ενός γιγάντιου πύθωνα, από τον οποίο ο Σεβάχ ξεφεύγει χρησιμοποιώντας την εξυπνάδα του), επιστρέφει στη Βαγδάτη, πλουσιότερος από ποτέ.



Η εικόνα που συνοδεύει την πιο πάνω περιγραφή (που βρήκα στη Wikipedia) δείχνει ένα τεράστιο μάτι στο μέτωπο του τέρατος. Αυτό, μαζί με την παραπάνω περιγραφή του τρίτου ταξιδιού του Σεβάχ, μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο γίγαντας που τρώει τους συντρόφους του δεν είναι άλλος από τον Κύκλωπα Πολύφημο. 

Τον ίδιο, δηλαδή, «ήρωα» της γνωστής περιπέτειας της Οδύσσειας.