Αντι-βία στη βία;

Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών γύρω από τα πανεπιστήμια και με αιχμή τις πρυτανικές εκλογές είναι γνωστά. Για να αναφερθώ μόνο στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, σύμφωνα με όσα ο ίδιος είδα, οι χτεσινές πρυτανικές εκλογές σημαδεύτηκαν από εισβολή στο πανεπιστήμιο ομάδας φοιτητών οπλισμένων με ρόπαλα και θωρακισμένων με κράνη. Οι φοιτητές αυτοί επέλεξαν να εκφράσουν με το δικό τους «μαχητικό» τρόπο, που περιλάμβανε την απαίτηση διακοπής της διαδικασίας των εκλογών και αρπαγή των καλπών, τη διαφωνία τους στη διαδικασία και, γενικότερα, στο νέο νόμο που ψηφίστηκε και που αφορά ρυθμίσεις σε θέματα λειτουργίας των πανεπιστημίων.

Αποτέλεσμα: συμπλοκές με χρήση ρόπαλων, πετροπόλεμου και χρήσης χημικών σπρέι μεταξύ της ομάδας αυτής και φοιτητών της ΔΑΠ αλλά και εξωπανεπιστημιακών παραγόντων («φουσκωτών») που αντιπαρατάχθηκαν με σκοπό να τους εμποδίσουν να πραγματοποιήσουν τα σχέδιά τους. Χάος μέσα κι έξω από το πανεπιστήμιο. Τέσσερις φοιτητές τραυματίσθηκαν, σοβαρές υλικές ζημιές υπέστησαν αρκετά ΙΧ αυτοκίνητα που βρίσκονταν σταθμευμένα γύρω από το πανεπιστήμιο, ενώ ένα ΙΧ καταστράφηκε ολοσχερώς από φωτιά που ξέσπασε όταν η ομάδα έριξε σε αυτό βόμβα μολότοφ. Θα μπορούσαν φυσικά να είχαν συμβεί και χειρότερα.

Τα γεγονότα αυτά, που είναι βέβαιο ότι οδηγούν το δημόσιο πανεπιστήμιο σε όλο και μεγαλύτερη απαξίωση, βαθαίνοντας την πολύχρονη και πολύπλευρη κρίση όπου έχει βυθιστεί, καταδικάστηκαν, γνήσια ή υποκριτικά, από όλες σχεδόν τις πλευρές. Τα γεγονότα συνιστούν παραβίαση του ακαδημαϊκού ασύλου, κατάλυση κάθε έννοιας ακαδημαϊκής ελευθερίας, προσβολή της προσωπικότητας όσων επέλεξαν να ασκήσουν το δικαίωμα της ψήφου στις πρυτανικές εκλογές. Και όλα αυτά από μια μικρή, ελάχιστη περιφερόμενη ομάδα ατόμων με ολοκληρωτική νοοτροπία (Ράμπο μιας ψευδώνυμης «Αριστεράς» θα τους αποκαλούσα, που δυσφημίζουν τους αγώνες και της ιδέες της Αριστεράς), που επιμένουν να επιβάλλουν, με προσφυγή στη βία, τη δική τους θέληση στην κοινωνία και ειδικότερα στο πανεπιστήμιο.

Θέλω να σταθώ σε ένα μόνο από τα μεγάλα προβλήματα που ανακύπτουν σε σχέση με τα παραπάνω γεγονότα. Είναι το πρόβλημα του τι κάνουμε, πώς αντιδρούμε ως οργανωμένη κοινωνία απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Γιατί είναι προφανές ότι μια κοινωνία που θέλει να είναι κοινωνία, οργανωμένη με νόμους και θεσμούς, δεν είναι δυνατό να επιτρέπει στην οποιαδήποτε ομάδα ελάχιστων ατόμων να επιβάλλει με τη βία τη θέλησή της καταπατώντας τους νόμους, το Σύνταγμα και τα δικαιώματα των πολιτών.

Τι επιλογές υπάρχουν; Στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, στην παραπάνω ομάδα αντιπαρατάχθηκαν φοιτητές της ΔΑΠ ενισχυμένοι από εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες («φουσκωτούς») προσκαλεσμένους προφανώς από τη ΔΑΠ ώστε να μπορέσουν να αντισταθούν αποτελεσματικά στην ομάδα των εισβολέων. Είναι σωστή επιλογή;

Διαβάζω σε ένα άρθρο του Καθηγητή κ.Θ. Χατζηπαντελή στη σημερινή Καθημερινή: «Οι αυτοαποκαλούμενοι «αγωνιστές του δημόσιου πανεπιστημίου» δεν καταλαβαίνουν ότι η ακαδημαϊκή ελευθερία δεν τους απαλλάσσει από το καθήκον της υπακοής στο Σύνταγμα. Σύνταγμα δεν είναι μόνο το άρθρο 16. Είναι και το 120.2 που δηλώνει ότι ο σεβασμός στους νόμους, άρα και αυτού του νόμου, είναι θεμελιώδης υποχρέωση των Ελλήνων. Το 120.4 μάς καλεί να αντισταθούμε με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να καταλύσει το Σύνταγμα με τη βία. Και όποιος κατάλαβε, κατάλαβε».

Η πρόταση του κ. Χατζηπαντελή στην πραγματικότητα ισοδυναμεί με την πρακτική που εφαρμόστηκε στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Ισοδυναμεί ουσιαστικά με αυτοδικία. Σε κάθε περίπτωση, στο Πανεπιστήμιο Πειραιά το αποτέλεσμα ήταν μια παρωδία πρυτανικών εκλογών, αφού αυτές, για ένα διάστημα τουλάχιστον, διεξήχθησαν μέσα σε κλίμα βίας και άγριων επεισοδίων που έγιναν αμέσως γνωστά από τα ΜΜΕ, με συνέπεια να αποθαρρυνθούν πολλοί εκλογείς να κατέβουν να ψηφίσουν. Και ακόμα, η ψηφοφορία διακόπηκε για αρκετή ώρα, με αποτέλεσμα να αποχωρήσουν πολλοί που ήσαν παρόντες χωρίς να έχουν προλάβει να ψηφίσουν, με την πεποίθηση ότι οι εκλογές θα ματαιώνονταν οριστικά. Η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή αποφάσισε, μετά την αποχώρηση των ταραξιών και για λόγους που προβληματίζουν, να συνεχιστεί η ψηφοφορία. Το όποιο αποτέλεσμα είναι αμφίβολης εγκυρότητας.

Στην περίπτωση του Πανεπιστημίου Πειραιά δεν υπήρξε μαζική αντίσταση, δηλαδή αντίσταση από το σύνολο της πανεπιστημιακής κοινότητας και όχι μόνο από φοιτητές μιας παράταξης, στους εισβολείς. Θα μπορούσε να υπάρξει; Εξαιρετικά αμφίβολο. Για την ακρίβεια: αδύνατο στις σημερινές συνθήκες. Η αγωνιστική, διεκδικητική συνείδηση της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει υποστεί χρόνια ατροφία. Αυτό ισχύει και για το ψευδώνυμο, ουσιαστικά ανύπαρκτο, «φοιτητικό κίνημα».

Τι μένει;

Μένουν οι νόμοι και τα όργανα της συντεταγμένης πολιτείας, που πρέπει να λειτουργούν και να εφαρμόζουν το καθήκον που τους επιβάλλουν οι νόμοι. Τα όργανα αυτά, όταν διακινδυνεύει το πανεπιστημιακό άσυλο και απειλούνται επεισόδια στο χώρο του Πανεπιστημίου, είναι το Πρυτανικό Συμβούλιο, ο αρμόδιος εισαγγελέας, τα αρμόδια όργανα επιβολής της τάξης. Και όταν τα όργανα αυτά αρνούνται να πράξουν το καθήκον τους, υπάρχουν οι νόμοι που τα εγκαλούν για τις συνέπειες της αδράνειάς τους και επιβάλλουν κυρώσεις. Σε μια συντεταγμένη, δημοκρατική πολιτεία, που δεν επιτρέπει την επικράτηση των νόμων της ζούγκλας, δεν μπορεί να υπάρχει άλλη απάντηση στο ερώτημα που θέσαμε (τι κάνουμε;). Το να ανατίθεται η ομαλή λειτουργία του Πανεπιστημίου και η τήρηση των νόμων σε αυτόκλητους υπερασπιστές τους ισοδυναμεί με αυθαιρεσία και τελικά παρανομία, που δεν διαφέρει πολύ από την αυθαιρεσία και την παρανομία των κάθε είδους εισβολέων και ταραξιών.

Με άλλα λόγια: αντι-βία = βία, εξ ορισμού και ως προς όλες τις συνέπειές τους.