Oι Μάγισσες του Σάλεμ: μια φοιτητική παράσταση

Δεν είναι αλήθεια πως οι φοιτητές των Ελληνικών Πανεπιστημίων έχουν εγκαταλείψει εντελώς τις παλιές, καλές παραδόσεις της ενασχόλησης με πράγματα πέρα από τη ρουτίνα των σπουδών τους, όπως η Τέχνη ή η πολιτική. Είναι βέβαιο ότι η δεύτερη τους έχει βαθιά απογοητεύσει, και σ’ αυτό ευθύνεται γενικότερα η κρίση του πολιτικού συστήματος, που φαίνεται να βαθαίνει, και ειδικότερα η απαξίωση του φοιτητικού συνδικαλισμού που «πέτυχαν» τα κόμματα και οι φοιτητικές παρατάξεις που ελέγχουν. Η απροσχημάτιστη παρέμβασή τους, τα παιχνίδια εξουσίας, η φτήνια της πολιτικής τους και οι άθλιες πρακτικές των κομμάτων με σκοπό την ποδηγέτηση του φοιτητικού κινήματος, έχουν οδηγήσει τη μεγάλη πλειοψηφία των φοιτητών σε ουσιαστική αποχή από τη συνδικαλιστική δράση, όχι όμως αναγκαστικά στην απώλεια ενδιαφέροντος για την ουσία της πολιτικής.

Στην Τέχνη τα πράγματα ίσως πάνε καλύτερα. Θα αναφερθώ σε ένα παράδειγμα από το Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Αυτές τις μέρες, και μέχρι τις 18 Μαίου, παίζεται καθημερινά στο «Θέατρο Κάτω Απ' Τη Γέφυρα» (ΗΣΑΠ Φαλήρου) το έργο «Οι Μάγισσες του Σάλεμ», του Αμερικανού θεατρικού συγγραφέα Άρθουρ Μίλλερ. Πρόκειται για μια παραγωγή της Θεατρικής Ομάδας του Πανεπιστημίου Πειραιά, που εργάστηκε υπό την καθοδήγηση του σκηνοθέτη κ. Βασίλη Ασλανίδη.

Το έργο αναφέρεται στο κυνήγι μαγισσών που διαδραματίστηκε στο Σάλεμ, μικρό χωριό της Μασσαχουσέτης (ΗΠΑ), το 1692. Άνθρωποι πέρα από κάθε υποψία, άνθρωποι έντιμοι και ηθικοί, οδηγούνται στην αγχόνη με την κατηγορία ότι έγιναν όργανα του … διαβόλου, μέσα σε ένα κλίμα υστερίας, ψεύτικων καταδόσεων και θρησκευτικού σκοταδισμού. Η εξωφρενικά άδικη τιμωρία για ανύπαρκτα εγκλήματα, που πάντως εξυπηρετεί συγκεκριμένα οικονομικά συμφέροντα, επιβάλλεται σαδιστικά από την τοπική εκκλησιαστική και δικαστική εξουσία.

Ο Μίλλερ έγραψε το έργο πριν 55 χρόνια, σε μια εποχή όπου το κυνήγι μαγισσών είχε πάρει μια πιο σύγχρονη μορφή, στην ίδια χώρα, τις ΗΠΑ. Τότε πολλοί άνθρωποι, ιδίως από το χώρο της Τέχνης και της διανόησης, με πλαστές κατηγορίες για «αντιαμερικανικές ενέργειες» και «φιλοκομμουνισμό» διώχθηκαν, καταστράφηκαν, εξοντώθηκαν σε ένα κυνήγι που έμεινε γνωστό στην ιστορία ως «Μακκαρθισμός», από το όνομα του γερουσιαστή Μακκάρθυ που το εγκαινίασε. Ο συγγραφέας, σε χρόνια δύσκολα, καταθέτει τη μαρτυρία της δικής του συνείδησης ενάντια στη μαζική υστερία που καταλαμβάνει μια ολόκληρη χώρα. Όμως, όπως γράφει ο σκηνοθέτης, «ό,τι θύμωνε τον Άρθουρ Μίλλερ πριν μισό αιώνα στην Αμερική, είναι σήμερα τρόπος ζωής για τους περισσότερους «πολιτισμένους» λαούς της γης. Θύτες και θύματα με ίδια μοίρα: ένα θάνατο λιγότερο άμεσο από την αγχόνη του Σάλεμ, αλλά καθημερινό και αθόρυβο. Η οπισθοδρόμηση βαφτίζεται εξέλιξη του ανθρώπινου είδους…».

Το έργο υπηρετήθηκε, εξαιρετικά θα έλεγα, από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που έπαιξαν, αλλά και από τους άλλους συντελεστές, στα πλαίσια φυσικά μιας ερασιτεχνικής παράστασης, ιδίως αν ληφθεί υπόψη ότι η παράσταση προετοιμάστηκε σε διάστημα μόλις 5 εβδομάδων. Η θεατρική ομάδα του Πανεπιστημίου Πειραιά, όπως μας ενημερώνει το σχετικό πληροφοριακό δελτίο, ανασυστάθηκε εδώ και μία τετραετία, παρουσιάζοντας παραστάσεις κάθε χρόνο και δηλώνοντας έτσι την έντονη παρουσία της στα πανεπιστημιακά πολιτιστικά δρώμενα. Η συγκεκριμένη παράσταση είχε πολύ καλούς ρυθμούς, καλή μουσική και κίνηση και παρακολουθείται με αδιάλειπτο ενδιαφέρον, χάρη στο κείμενο του Μίλλερ (τι σπουδαίος συγγραφέας!), τη σκηνοθετική καθοδήγηση του κ.Ασλανίδη και, φυσικά, τις ερμηνείες των φοιτητών και φοιτητριών. Μπράβο τους!