Φρυκτωρία στο Καίσαρι: ο δεύτερος κρίκος;

Η αρχαιολογική τοποθεσία στο Καίσαρι, στο λόφο με τα φθινοπωρινά χρυσοκίτρινα κρινάκια, όπου ισχυρίζομαι ότι υπήρξε τόπος εγκατάστασης αρχαίας φρυκτωρίας, δημιουργεί ερωτήματα όπως αυτό που ήδη έθεσα (*): ποιές άλλες φρυκτωρίες αντικριστά στο λόφο αποτελούσαν το ολοκληρωμένο σύστημα με το οποίο μεταφέρονταν τα μηνύματα στην αρχαιότητα;

Γιατί επιμένω να ασχολούμαι και να θέτω τέτοια ερωτήματα για ένα ζήτημα που είμαι βέβαιος ότι αφήνει τους πιο πολλούς  παγερά αδιάφορους; Απάντηση: Πείτε το αγάπη για τον τόπο μου. Πείτε το επιθυμία μου να βάλω κι εγώ ένα λιθαράκι στην υπόθεση της πατριδογνωσίας μας (θυμηθείτε το εύρημά μου, για το οποίο σας ενημέρωσα, σχετικά με τον «Καιρό» του Λύσιππου στο Τρογκίρ της Κροατίας (**), ή το άλλο για τη Χόπα στην Τουρκία και τη Νουράτα στο Ουζμπεκιστάν (***). Πείτε το χούϊ που μου έμεινε από τη θητεία μου στην πανεπιστημιακή έρευνα. Πείτε το θεία, μέχρι παθογένειας, περιέργεια. Πείτε το πάθος για να ανακαλύπτω καινούργια πράγματα και να μαθαίνω συνεχώς. Για όλα αυτά επιμένω και ρωτάω.

Στο θέμα μας: Όπως έγραφα, η συγκεκριμένη φρυκτωρία, όπως εύλογα μπορεί να υποθέσει κανείς, εξυπηρετούσε τις ανάγκες επικοινωνίας της γειτονικής αρχαίας Στυμφαλίας και, γενικότερα, των πόλεων στο δρόμο από την Αρκαδία μέσω του Όρους Ολίγυρτου (Σκίπιζας)  μέχρι την αρχαία Σικυώνα και τις άλλες αρχαίες πόλεις της ημιορεινής και πεδινής Κορινθίας. Η φρυκτωρία (δηλαδή η φωτιά και ο καπνός που θα έβγαινε από τη φρυκτωρία αυτή) δεν είναι ορατή από την αρχαία Στυμφαλία, ούτε από τις άλλες αρχαίες πόλεις της ημιορεινής και πεδινής Κορινθίας, που βρίσκονται στον παραπάνω δρόμο. Άρα, υπήρχε ανάγκη να υπάρχουν και άλλες φρυκτωρίες, άλλοι κρίκοι, που θα αποτελούσαν το ολοκληρωμένο σύστημα μεταφοράς των μηνυμάτων.

Πού βρίσκονταν αυτές; «Κάτι έχω υπόψη μου, αλλά … αναμονή για το επόμενο!», έγραφα σ’ εκείνο το κείμενό μου. Και ήρθε η ώρα να το πω.

Στον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί από το Κιάτο προς τη Στυμφαλία και τα χωριά του Φενεού, μετά το Σούλι, πριν ο δρόμος αρχίσει να κατηφορίζει προς τη Χούνη (κόμβος όπου συναντιώνται δρόμοι προς διάφορα χωριά), λίγα μέτρα πριν τη στροφή προς το Αστεροσκοπείο του Κρυονερίου, υπάρχει μια αναμνηστική στήλη, που θυμίζει τον τόπο όπου στεκόταν μέχρι πριν μερικές  δεκαετίες το Χάνι του Κουτρουμπή. Τη συναντάει κανείς στα αριστερά του δρόμου καθώς κατευθύνεται προς τη Στυμφαλία.

Κοιτάζοντας τώρα από τη θέση της φρυκτωρίας μας προς βορρά, προς την κατεύθυνση της Σικυώνας, αντικρίζει κανείς τη χαμηλή κορυφογραμμή που οριοθετεί τον ορίζοντα στην περιοχή που βρισκόταν το Χάνι του Κουτρουμπή. Εκεί, λοιπόν, σε μια θέση στην κορυφογραμμή, υπάρχουν τα υπολείμματα ενός αρχαίου κτίσματος, που ισχυρίζομαι ότι μπορεί να αποτελεί ένα ακόμα κρίκο, μια ακόμα φρυκτωρία! Στη φωτογραφία, στο πρώτο πλάνο φαίνεται η γνωστή μας (πιθανολογούμενη) φρυκτωρία στο Καίσαρι, ενώ πίσω, πάνω στη χαμηλή γραμμή του ορίζοντα, δίπλα στο δεξί αυτί μου είναι η θέση της (πιθανολογούμενης) νέας.

Στις παρακάτω φωτογραφίες φαίνονται τα υπολείμματα του αρχαίου κτίσματος (συγκεκριμένα τα θεμέλιά του), που ισχυρίζομαι ότι μπορεί να χρησίμευε και αυτό σαν φρυκτωρία. Το κτίσμα αυτό ήταν τετράγωνο, σε αντίθεση με το πρώτο που ήταν κυκλικό, και διαστάσεων ικανών (περίπου 10 Χ 10 μέτρα) για να στεγάζει μια ολιγομελή φρουρά. Το υλικό και οι διαστάσεις των θεμελίων λίθων είναι σχεδόν ίδιες με το πρώτο κτίσμα, όπως και ο τρόπος κατασκευής της θεμελίωσης.

  

Τα παραπάνω στοιχεία, σε συνδυασμό με τη θέση του νέου κτίσματος στην κορυφή λόφου και την ηλικία του (τουλάχιστον από τα Ελληνιστικά χρόνια), αλλά και η απόσταση και η οπτική επαφή με άλλο κτίσμα, που εύλογα πιθανολογώ ότι ήταν φρυκτωρία, μου επιτρέπουν, πιστεύω, να εικάσω ότι το νέο αυτό κτίσμα αποτελούσε και αυτό φρυκτωρία και ταυτόχρονα φυλάκιο, πράγμα όχι ασυνήθιστο για φρυκτωρίες.

Αλλά θα συνεχίσουμε. Ένα τέτοιο ταξίδι, τώρα που άρχισε, απαιτεί συνέχεια, και θα την δώσουμε, με επόμενο προορισμό τον τρίτο κρίκο της αλυσίδας! Καλόδεχτος κάθε  συνταξιδιώτης!

Παραπομπές
(*) costaspappis.blogspot.com (ανάρτηση 7/2017 με τίτλο «Και στην κορφή φρυκτωρία! Τι άλλο;»)
(**) costaspappis.blogspot.com  (ανάρτηση με τίτλο «Λύσιππε, τι γύρευες στη Δαλματία εσύ, ένας Σικυώνιος;»)
 (***) costaspappis.blogspot.com  (ανάρτηση με τίτλο «Νουράτα, Χόπα, Δίστομο»)