Φρυκτωρίες: η επιβεβαίωση!

Εδώ και λίγες μέρες έχω κάποια νέα και θέλω να τα μοιραστώ μαζί σας. Καλά νέα. «Μεγάλα νέα καμπάνες», που θα έλεγε και ο Ελύτης (Ήλιος ο Πρώτος, ΧΙΙ), τουλάχιστον για τις προσπάθειές μου να ανοίγω συνεχώς τους ορίζοντές μου και να βαθαίνω τις γνώσεις μου για τον τόπο μου – που, βέβαια, θα ήταν αδιανόητο να τις κρατάω μόνο για τον εαυτό μου.

Λοιπόν, σωστές ήσαν οι υποθέσεις που έκανα για τις φρυκτωρίες (δείτε προηγούμενες σχετικές ενημερώσεις στο blog μου costaspappis.blogspot.com)! Πράγματι, επιβεβαιώθηκαν οι ισχυρισμοί μου, ότι ήσαν φρυκτωρίες τα κατάλοιπα από την αρχαιότητα σε δυο θέσεις στον κάμπο του Καισαρίου:

•    στο λόφο με τα φθινοπωρινά χρυσοκίτρινα κρινάκια και
•  πάνω από τη Χούνη, κοντά στο χώρο που έστεκε για πάνω από 50 χρόνια το Χάνι του Κουτρουμπή.

Για να βεβαιωθώ για την ορθότητα των ισχυρισμών μου απευθύνθηκα με έγγραφο στην Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορίνθου κ.Κασίμη και προφορικά στον κ.Παπαθανασίου, αρχαιολόγο της Εφορείας. Η απάντηση ήταν άμεση. Και ήταν καταφατική! Ναι, ήσαν και οι δυο φρυκτωρίες, ήδη γνωστές στην Εφορεία.

Οι απαντήσεις τους συνοδεύτηκαν με πρόσθετες πληροφορίες, που εμπλουτίστηκαν με την παραπομπή μου στη μονογραφία  του Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Γιάννη Λώλου με τίτλο «Land of Sikyon, Archaeology and History of a Greek City – State”,  βασισμένη στο διδακτορικό του.

Έτσι, σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, στην κορυφή του λόφου με τα φθινοπωρινά χρυσοκίτρινα κρινάκια υπήρχε, όπως είχα υποθέσει, αρχαίος κυκλικός πύργος- φρυκτωρία γνωστός ως πύργος Τσακούθι.

Όπως αναφέρει ο κ.Λώλος, ο πύργος είχε διάμετρο 8,3 μ. και κατά τη γνώμη του, θα είχε ύψος γύρω στα 12 μ. σε τρία πατώματα, με οροφή από κεραμίδια. Μόνο ένα μικρό μέρος του, το κατώτερο, μέχρι ύψους 1,2 μ., ήταν κατασκευασμένο από λαξευμένα κομμάτια βράχου, και το υπόλοιπο θα ήταν κατασκευασμένο από πλίθρες.

Στην δεύτερη περίπτωση, στα βόρια, πάνω από τη Χούνη, όπως είχα πάλι υποθέσει και επιβεβαιώνει η κ.Κασίμη, υπήρχε αρχαίος πύργος κατόπτευσης – φρυκτωρίας, σε θέση που ονομάζεται Θέκριζα ή  Τζαμί Κρυονερίου.




Σύμφωνα με τον κ.Λώλο, η θέση είχε επιλεγεί για την ανέγερση ενός τετράγωνου πύργου με πλευρές 9,5 μ. Αξιοσημείωτο είναι το αποτέλεσμα μιας παράνομης εκσκαφής από μπουλντόζα στη δυτική πλευρά του πύργου που έφερε στο φως μια μυστική υπόγεια έξοδο διαφυγής σε περίπτωση κινδύνου για τη φρουρά που ήταν εγκατεστημένη στον πύργο. Η κορυφή του λόφου της Θέκριζας προσφέρει πανοραμική θέα σε όλο τον κάμπο του Καισαρίου και ο πύργος ήταν ζωτικής σημασίας για την άμυνα της επικράτειας της Σικυώνας προς τα νοτιοδυτικά.


Η κ.Κασίμη, στις πληροφορίες που μου έδωσε, συμπληρώνει ότι υπήρχε πιθανώς οχυρή εγκατάσταση και σε μια τρίτη θέση, προς τα νότια, στο λόφο Γουλά Καισαρίου – χωρίς να διευκρινίζεται αν επρόκειτο για φρυκτωρία. Κατάφερα ρωτώντας να εντοπίσω το λόφο Γουλά. Είναι ακριβώς πάνω από το εστιατόριο «Πέτρινο», περίπου 2 χιλιόμετρα μετά τον πύργο Τσακούθι, προς τη Στυμφαλία. Επισκέφθηκα το λόφο, ανέβηκα ως την κορυφή του, αλλά δεν βρήκα τίποτα ανάλογο με τα ευρήματα στο Τσακούθι και στη Θέκριζα. Υπήρχε σκόρπιο αρχαιολογικό υλικό, θραύσματα από αρχαία κεραμίδια και οικοδομικό υλικό – κυρίως σωροί από λίθους -  αλλά τίποτε άλλο που να θυμίζει τις δυο φρυκτωρίες. Εδώ έχει κάνει «καλή» δουλειά μια μπουλντόζα που έχει σκορπίσει το υλικό και έχει ισοπεδώσει το μέρος για λόγους που μόνο υποθέσεις μπορώ να κάνω.

Θα κλείσω εδώ, παραλείποντας για την ώρα άλλες πληροφορίες από αυτά που μου αποκαλύπτονται στη μονογραφία (ένα πραγματικό θησαυρό γνώσεων) του Επίκουρου Καθηγητή κ. Γιάννη Λώλου για τη γη της αρχαίας Σικυώνας. 

Δεν θα παραλείψω όμως να εκφράσω τη μεγάλη εκτίμησή μου και να ευχαριστήσω δημόσια και από καρδιάς τόσο την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κορίνθου κ.Κασίμη όσο και τον κ.Παπαθανασίου, Αρχαιολόγο της Εφορείας που έχει στην αρμοδιότητά του την περιοχή της αρχαίας Σικυώνας. Η αμεσότητα και ο άψογος υπηρεσιακός χειρισμός της υπόθεσης για την οποία απευθύνθηκα στην Εφορεία, η βαθιά γνώση των θεμάτων από τα στελέχη της, και το ουσιαστικό ενδιαφέρον τους να με κατατοπίσουν αποτελούν για μένα μια ακόμα απόδειξη ότι η αρχαιολογική υπηρεσία στον τόπο μας είναι σε καλά χέρια.

Η χαρά και η ικανοποίησή μου  για την επιβεβαίωση των εικασιών μου για τις φρυκτωρίες είναι μεγάλη. Θα επανέλθω σ’ αυτά τα θέματα. Το ταξίδι δεν τελειώνει εδώ.