Πώς να μιλήσεις στα παιδιά;

Με την έναρξη κάθε νέου ακαδημαϊκού έτους, ή εν όψει τελικής επιλογής των πανεπιστημιακών σχολών που θα ήταν σκόπιμο να επιλέξουν τα παιδιά τους, γονείς «συστημένοι» από κοινούς φίλους και γνωστούς επικοινωνούν μαζί μου και μου ζητούν πληροφορίες, συμβουλές και κατευθύνσεις, κάτι σαν «οδηγίες προς ναυτιλομένους».

Με ειλικρινή προθυμία ανταποκρίνομαι πάντα και συναντώ το γονέα μαζί με το παιδί του για μια συζήτηση μιας ώρας ή για όσο χρειαστεί. Τους μεταφέρω, μαζί με την πείρα μου, και την αμηχανία μου, έστω καλυμένη. Τι να συμβουλεύσεις σήμερα για την πορεία ενός νέου, ακαδημαϊκή για μερικά χρόνια και στη συνέχεια επαγγελματική και γενικότερη; Ψάχνω να βρω στη νέα ή στο νέο, επιδόσεις, κλίσεις, ταλέντα και όνειρα ζωής, όπου υπάρχουν, τα συσχετίζω με όσα γνωρίζω αλλά και με δικές μου εκτιμήσεις και αξιολογήσεις, και συμβουλεύω το κατά δύναμιν. Αναλαμβάνοντας περίπου ρόλο Πυθίας, εκφέρω χρησμό: «αυτό θα πρότεινα». 

Τι έχεις να πεις σε ένα νέο σήμερα, καθώς ξεκινάει την μετασχολική πορεία του, αντίκρυ στο άμεσο μέλλον των πανεπιστημιακών σπουδών του και στο απώτερο μέλλον, το επαγγελματικό και της ζωής τους;

Τι βιώνουν σήμερα οι νέοι της Ελλάδας; Μια θεμελιώδη αντίφαση!

Από τη μιά η θεοποίηση της νεότητας. Από την άλλη η εγκατάλειψή της σε ένα ζοφερό παρόν και σε ένα ακόμα πιο ζοφερό μέλλον.

Θεοποίηση. Όλα σχεδόν σήμερα έχουν αναφορά αυτή τη συγκεκριμένη ηλικία, τη νεανική. Η διαφήμιση, η διασκέδαση, η μόδα, οι έγνοιες, η αγωνία και το πορτοφόλι των μεγάλων. Αυτά από τη μια. Κι από την άλλη ο ζόφος της ανεργίας, της επαγγελματικής ανασφάλειας, της σχεδόν μηδενικής προοπτικής ακόμα και για μια μίζερη αμοιβή εργασίας.

Για τις παλιότερες γενιές που δεν είχαν αντίστοιχες εμπειρίες είναι δύσκολο, ίσως αδύνατο, να συλλάβουν σε όλο της το μέγεθος την τραγωδία που ζει μια νέα ή ένας νέος (εξοπλισμένος με όλο το τεράστιο βιολογικό δυναμικό της ηλικίας του αλλά και με πτυχία και με ξένες γλώσσες και με ικανότητες αδιανόητες ακόμα και για το πιο πρόσφατο παρελθόν) καθώς ψάχνει απεγνωσμένα επί μήνες, κάποτε και χρόνια, για μια αξιοπρεπή δουλειά αντίστοιχη με τα προσόντα του ή σκέτο: για μια όποια δουλειά. Και πες πως βρήκε μια δουλειά. Θα του φτάνει για να ζήσει, για να απογαλακτιστεί από την οικογένεια, για να δημιουργήσει τη δική του; Και σε ποιες εργασιακές συνθήκες; Και με ποιο ασφαλιστικό καθεστώς; Και σε ποια χώρα, ποιο κόσμο, με ποια προοπτική; Όταν όλα έχουν καταρρεύσει από τη λαίλαπα του αδηφάγου κέρδους, του μεγάλου κεφαλαίου (υπάρχει άραγε πλέον μεσαίο ή έστω μικρό σήμερα;)...

Κι όμως, παρόλα αυτά, πρέπει να μιλήσω στο νέο κυρίως αλλά και, έμμεσα, στο γονέα του, και να προσπαθήσω να είμαι χρήσιμος. Λίγες πρακτικές κουβέντες: να παρακολουθείς τα μαθήματα στη σχολή, μη βιαστείς να «ξεψαρώσεις», να μελετήσεις δημιουργικά, όχι για αποστήθιση, να διαβάσεις κι άλλα συγγράμματα, ξενόγλωσσα, πέρα από αυτά των καθηγητών σου, να αποκτήσεις σωστή σχέση με τον καθηγητή (είναι εκεί για να σου λύνει απορίες και να συζητάει μαζί σου για όλα, αλλά κι εσύ του οφείλεις σεβασμό και αναγνώριση όταν κάνει σωστά τη δουλειά του), να εξερευνήσεις τη βιβλιοθήκη του πανεπιστημίου, να αξιοποιήσεις δημιουργικά το χρόνο των σπουδών σου χτίζοντας την προσωπικότητά σου (από αυτό εξαρτώνται σπουδαία πράγματα στη ζωή σου), να ανοίξεις τους ορίζοντές σου, να βρεις χρόνο για να διαβάσεις λογοτεχνία, να ακούσεις σοβαρή μουσική, να δείς καλό θέατρο και σινεμά, να δραστηριοποιηθείς κοινωνικά μέσα στο χώρο της σχολής, να ασχοληθείς με όσα πρέπει να ασχολείται ένας ενεργός πολίτης, να ασχοληθείς και με το σώμα σου χτίζοντας την υγεία και την ευεξία σου...   

Είναι όλα αυτά πρακτικά και χρήσιμα; Θα επανέλθω.