Κώστας Παππής

8/04/2019

…Ή το ζώον σου ψοφά…


Της Παναγίας η γιορτή κοντεύει, καιρός γι’ αποτοξίνωση από όσες τοξίνες μας φόρτωσαν οι πρόσφατες εκλογές…

Βρέθηκα κάποτε στην Αμοργό. Κι ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνεις στο πανέμορφο αυτό νησί είναι να επισκεφτείς το περίφημο μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας. Αυτό έκανα κι εγώ.



Μου συνέβη εκεί ένα ευτράπελο, ή μάλλον κάτι από εκείνα που δεν ξέρεις αν πρέπει να γελάσεις, να κλάψεις ή να οργιστείς. Πριν σας το διηγηθώ θα σας πω λίγα λόγια για το μοναστήρι, που είναι το πιο εντυπωσιακό του Αιγαίου.

Πρώτα-πρώτα, γιατί ονομάστηκε έτσι. Η απάντηση είναι πως συνέβη εδώ αυτό που έχει συμβεί κι αλλού. Όπου μια εκκλησία ή ένα μοναστήρι παίρνει το όνομα από τον τόπο που χτίζεται (π.χ. Παναγία Σουμελά) ή τον τόπο καταγωγής ή εύρεσης της εικόνας (π.χ. Μυρτιδιώτισσα στα Κήθυρα). Εδώ το μοναστήρι πήρε τ’ όνομα από τον τόπο προέλευσης της εικόνας, το Χόζοβο ή Χόζοβα της Παλαιστίνης (η τοποθεσία Χόζιβα ή Κοζιβά βρίσκεται στους Άγιους Τόπους, κοντά στην Ιεριχώ).

Το μοναστήρι είναι «κρεμασμένο» πάνω σε έναν απότομο βράχο, σε ύψος 300 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. Από κάτω το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, από όπου πήρε τ’ όνομά της η πασίγνωστη cult ταινία «Απέραντο Γαλάζιο», που κάποιες σκηνές της γυρίστηκαν σε κείνα τα νερά.

Το κατάλευκο μοναστήρι στέκει εκεί από το 1088 που ιδρύθηκε. Ανακαινίστηκε επί Αλεξίου Α’ Κομνηνού. Αφορμή για το χτίσιμό του στάθηκε η εύρεση μιας εικόνας από το Χόζοβο. Κατά την παράδοση, μια γυναίκα από κείνα τα μέρη, την περίοδο της Εικονομαχίας, έριξε την εικόνα της Παναγίας στη θάλασσα για να μην καταστραφεί. Βέβαια, η Εικονομαχία, δηλαδή η θεολογική και πολιτική διαμάχη σχετικά με τη λατρεία των χριστιανικών εικόνων, που διαίρεσε τους κατοίκους του Βυζαντίου σε Εικονομάχους ή Εικονοκλάστες και Εικονολάτρες ή εικονόδουλους, ξέσπασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία πολύ νωρίτερα. Κράτησε το μεγαλύτερο μέρος του 8ου και το πρώτο μισό του 9ου αιώνα. Τέλος πάντων, η εικόνα έφτασε δια θαλάσσης στην Αγία Άννα, στην Αμοργό, κάτω από το μοναστήρι. Οι νησιώτες μόλις την βρήκαν αποφάσισαν να φτιάξουν μιαν εκκλησία εκεί. Όσο κι αν προσπάθησαν όμως δεν τα κατάφεραν γιατί τη ημέρα έχτιζαν και το βράδυ γκρεμιζόταν. Τότε ο πρωτομάστορας ζήτησε από την Παναγία να του υποδείξει έναν τόπο όπου ήθελε να χτιστεί το μοναστήρι. Την επόμενη ημέρα, ψηλά στον απόκρημνο βράχο, βρέθηκε το ζεμπίλι και όλα τα εργαλεία του πρωτομάστορα, μήνυμα πως η Παναγία εκεί ήθελε να χτιστεί το μοναστήρι. Η ιστορία συνεχίζεται, αλλά αρκετά ως εδώ.

Στη διάρκεια τη Ενετοκρατίας στο μοναστήρι σημειώθηκαν αρκετές αλλαγές. Ήταν ανέκαθεν πλούσιο, με αγροτεμάχια που βρίσκονταν στα γύρω νησιά. Ο πλούτος του τού εξασφάλισε την ανεξαρτησία του κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.

Για να φτάσεις στο μοναστήρι πρέπει να ανέβεις 300 σκαλιά. Αλλά αξίζει τον κόπο. Κι άλλες πέτρινες σκάλες σε περιμένουν στο εσωτερικό του, που οδηγούν στους οκτώ ορόφους και συνδέουν τα διάφορα τμήματα του μοναστηριού (κελιά, τραπεζαρία, μαγειρεία, φούρνους, αποθήκες).

Ας έρθουμε τώρα στα ευτράπελα.

Ανεβαίνω στο μοναστήρι κατακαλόκαιρο και να, καταϊδρωμένος, βρίσκομαι στο αρχονταρίκι, τον πρώτο χώρο που υποδέχεται τον επισκέπτη. Μπαίνω και τι να δω! Στους τοίχους γύρω-γύρω, αντί για εικόνες, φωτογραφίες προσώπων που είχαν διατελέσει ηγούμενοι!

Α, για στάσου, υπάρχει και κάτι άλλο! Κάτι σαν επιγραφή. Θα είναι κάποια χριστιανική διδαχή, σκέπτομαι. Κάτι για την αγάπη, ίσως κάποια λόγια με βαθύ πνευματικό νόημα, από κείνα που είπε ο Χριστός με απλότητα και σαφήνεια στην επί του Όρους Ομιλία. Ας πούμε, το εξής:

«Ευτυχισμένοι είναι όσοι έχουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης, επειδή σ’ αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών. Ευτυχισμένοι είναι όσοι πενθούν, επειδή αυτοί θα παρηγορηθούν… Ευτυχισμένοι είναι όσοι πεινούν και διψούν για τη δικαιοσύνη, επειδή αυτοί θα χορτάσουν… Ευτυχισμένοι είναι όσοι έχουν υποστεί διωγμό για χάρη της δικαιοσύνης, επειδή σε αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών…» (Ματθαίος 5:3-12).

Αμ δε!

Πλησιάζω και διαβάζω:

«Εκείνο το κέρδος οπού γίνεται την Κυριακήν είναι αφωρισμένο και κατηραμένο, και βάνετε φωτιά και κατάρα εις το σπίτι σας και όχι ευλογίαν, και ή σε θανατώνει ο Θεός παράκαιρα, ή την γυναίκα σου, ή το παιδί σου, ή το ζώον σου ψοφά, ή άλλον κακόν σου κάμνει».

Υπογραφή: Άγιος Κοσμάς Αιτωλός Διδαχή Δ!

Δεν θα σας πω για τις ανάποδες στροφές που πήρα, που κατέληξαν στο να μου υποδειχθεί να αποχωρήσω πάραυτα από το μοναστήρι ΤΟΥΣ.

Απορεί το φτωχό, κοινό μυαλό μου (αυτό έχω, δεν έχω άλλο), τι τους ήρθε των «ευλογημένων» των καλόγερων, από ΟΛΗ τη χριστιανική διδασκαλία, να διαλέξουν αυτό, αυτό ακριβώς, αυτό μόνο, και να σ’ απειλούν εσένα, που παραβιάζεις την Κυριακάτικη αργία πουλώντας φρέντο σκέτο ή σουβλάκια,  μ’ ένα Θεό που τιμωρεί με θάνατο και ψόφο όχι μόνο εσένα, αλλά και τη γυναίκα σου, και το παιδί σου, ακόμα και το ζώο σου!

Καημένα γαϊδουράκια, κοτούλες μου, σκυλάκια και γατάκια, τι σας μέλλεται να πάθετε για ένα κρίμα, έστω τόσο τρομερό, του αμαρτωλού αφεντικού σας!