Το τρίγωνο της Ελίκας VΙ Παναγία στις Κεφαλιές

Μέρα που είναι σήμερα, σηκώνει (επιβάλλεται!) μιαν αναφορά κι από μένα σε μια Παναγιά. Ταπεινή βέβαια, όπως όλα τα πράγματα που προτιμάω.

Θα πω, λοιπόν, δυο λόγια για την Παναγία στις Κεφαλιές, στην Ελίκα της Λακωνίας, που σας έχω μιλήσει επανειλημμένα. 

Την επισκέφτηκα πριν δυο-τρεις εβδομάδες, με το Θοδωρή και το καμάρι του, τη Λένια. Ένα μικρό εκκλησάκι πετρόχτιστο έξω από το χωριό, που ο Θοδωρής μου το σύστησε σαν «Παναγία». Από μιαν ανάρτηση της Γιώτας Μαραβέλλια έμαθα και το προσωνύμιό της: «στις Κεφαλιές».

Μικρό, σεμνό, απέριττο. Θα τάχει τα χρόνια του. Εκείνο που με δυσαρέστησε (λόγω ημέρας, παραμένω κόσμιος...) είναι οι βάναυσες προσθήκες από μπετόν.

Παναγία στις Κεφαλιές, λοιπόν.

Αλλά γιατί «στις Κεφαλιές»;

Προφανώς Κεφαλιές είναι το τοπωνύμιο της περιοχής.

Ψάχνοντας, έπεσα πάνω στην εξαιρετική δουλειά που βγάζει στο διαδίκτυο η ιστοσελίδα Ελίκα και Παράδοση (http://elika-tradition.gr/article.asp?id=63#a), ειδικά στο κεφάλαιο Α-63: Τα τοπωνύμια της περιοχής μας (Μέρος Ι). Διαβάζω:

«ΣΤ) Από την Υδρογραφία  στην επιφάνεια της γης (βρύσες, πηγάδια, ποταμοί κ.λ.π)                                                                 

( Υδρωνύμια )

Κεφαλιές : Περιοχή με νερά = κεφαλόβρυσα. Εδώ αξίζει να πούμε ότι οι άνθρωποι,  στην απόληξη μιας βρύσης,  έβαζαν  συνήθως μια  λεοντοκεφαλή  όπου από το στόμιο της γινόταν η εκροή του νερού. Γι’ αυτό και η βρύση λεγόταν κρήνη , από το κρανίο του ζώου, και μουρήκι από τη μούρη του ζώου. Εξ άλλου εκεί βάζαμε και εμείς τη μούρη μας για να πιούμε νερό. Μούρη με μούρη!!!».

Αυτά διαβάζω.

«Περιοχή με νερά = κεφαλόβρυσα»... Όμως εγώ νερά δεν είδα! 

Τηλεφωνώ στο φίλο μου τον Παναγιώτη από την Ελίκα, τον Τζων Γουαίην που σας γνώρισα. Του εύχομαι για τη γιορτή του και συνεχίζω:

- Παναγιώτη το και το. Έχεις δει εσύ νερά στις Κεφαλιές, στην Παναγία; 

- Ναι! Πολλά νερά! Έχει εκεί μια στέρνα που παίρνει νερό από μια πηγή. Πολύ νερό. Παίρνουν οι άνθρωποι και ποτίζουν.

- Και πώς δεν την είδα εγώ;

- Είναι παρακάτω, καμιά πενηνταριά μέτρα απόσταση σε ευθεία γραμμή από την Παναγία. Δεν την είδες γιατί δεν πέρασες από κει.

- Είχε κανένα κεφαλόβρυσο εκεί, καμιά κρήνη, καμιά κεφαλή πέτρινη από όπου να χύνεται το νερό; 

- Όχι, δεν έχω δει.

Συμπέρασμα: Για την ώρα, τίποτα πέρα από τα παραπάνω. Όμως τίποτα δεν αποκλείει, στα παλιότερα χρόνια, η εκροή του νερού να γινόταν από το στόμιο μιας κεφαλής, μιας λεοντοκεφαλής ίσως, στην απόληξη μιας βρύσης - μιας κρήνης (από τη λέξη «κρανίο»!) ή από ένα μουρήκι (από τη λέξη «μούρη»!). Εκεί θέλω να φαντάζομαι ότι έβαζαν οι παλιοί τη μούρη τους (μούρη με μούρη!) για να πιούν νερό! 

Γεια σας φίλοι από την Ελίκα!

Και χρόνια πολλά σε όλους, εκεί, κι εδώ και παντού!