Κώστας Παππής

1/06/2020

ΤΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΗΣ ΕΛΙΚΑΣ IΧ Η ξεχασμένη βίγλα του Αγίου Κωνσταντίνου στο Ελληνικό Λακωνίας


Τι κάνεις όταν βρίσκεσαι μπροστά στο θαύμα, αυτό που εσένα σου φαίνεται ότι έχει διαστάσεις αποκάλυψης, που μπορεί να μην είναι θαύμα, να μην είναι αποκάλυψη, να είναι απλώς της φαντασίας σου ευσεβής πόθος, όμως αισθάνεσαι την ανάγκη να μοιραστείς, έστω για λίγο, με άλλους ονειροπαρμένους τον ενθουσιασμό σου;
Θέλετε την απάντησή μου;
Ενδίδεις!  

Πύργος του Φονιά
Αυτό έκανα τουλάχιστον εγώ. Κι αντί να βάλω στο τέλος του τίτλου αυτής της ανάρτησης, αλλά και της προηγούμενης, ένα ευκρινές ερωτηματικό ασφαλείας, προτίμησα να ενδώσω.
Χωρίς ερωτηματικό ασφαλείας, λοιπόν. Σήμερα θα δείξω φωτογραφίες, που τις φύλαγα για ποδαρικό, μαζί με τις ευχές μου προς τους φίλους μου για το 2020!
Ήδη από την προηγούμενη ανάρτησή μου, το μυστικό σας το είχα μισο-ξεφουρνίσει. Τι έγραφα; Μιλούσα για «κάτι τι» που ήρθα φάτσα με φάτσα στο ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, σε μιαν ακατοίκητη, ερημική τοποθεσία κοντά στο χωριό Ελληνικό (παλιά Κουλέντια) της Λακωνίας, στην ευρύτερη περιοχή της Ελίκας. Στον δίκλιτο, δισυπόστατο ναό, αφιερωμένο στον Άγιο Κωνσταντίνο και στον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, χτισμένο σε μια μικρή κορυφή. Από εκεί βλέπεις ν’ απλώνεται μπροστά σου, από τη μια μεριά, την ανατολική, η πεδιάδα των Βάτικων (Νεάπολης) κι από την άλλη, τη δυτική, ο κάμπος της Ελίκας, κι από κει και πέρα, όσο πιάνει το μάτι σου, ο κόλπος των Κυθήρων κι ο Λακωνικός κόλπος.
Έγραφα ακόμα:
«Η υπόθεση που κάνω είναι ότι οι δυο διπλανοί κάμποι, της Ελίκας και των Βάτικων, αποκλείεται να μην επικοινωνούσαν με βίγλες για ανταλλαγή κρίσιμων πληροφοριών, εκείνα τα ταραγμένα χρόνια του 17ου αιώνα και μετέπειτα, που κυριαρχούσαν οι Ενετοί στην Πελοπόννησο κι αλώνιζαν στις νότιες ακτές της οι κουρσάροι».
Είχα μιλήσει παλιότερα (δείτε σχετικές αναρτήσεις) για τις βίγλες στον κάμπο της Ελίκας: τον Κουλεντιανό Πύργο και τον Πύργο του Φονιά. Στην προηγούμενη ανάρτηση αναφέρθηκα στον διπλανό κάμπο των Βάτικων, και ειδικά στον πύργο των Βάτικων (ή Αγίας Παρασκευής), κτισμένο στην κορυφή βραχώδους υψώματος στον Κάμπο των Βοιών, που ελέγχει στρατηγικά το Λακωνικό κόλπο και την ευρύτερη χερσαία περιοχή.

Πύργος του Φονιά

Κουλεντιανός Πύργος

Κουλεντιανός Πύργος
Κι έρχομαι επιτέλους (γιατί αρκετά το καθυστέρησα) σήμερα στο «κάτι τι», που ξεφύτρωσε μπροστά στα έκπληκτα μάτια μου στο ναό του Αγίου Κωνσταντίνου! Που δεν είναι άλλο, κατά την άποψή μου, παρά ο χαμένος κρίκος της αλυσίδας των τριών πύργων που ανέφερα. Μια τέταρτη βίγλα-φρυκτωρία!
Δεξιά στην είσοδο του περίβολου του ναού, κολλητά στον τοίχο του περίβολου, αντίκρισα ένα κτίσμα μισογκρεμισμένο, χωρίς εμφανή είσοδο, ούτε παράθυρα (όπως, άλλωστε, οι Πύργοι Κουλεντιανός και του Φονιά), που για τον προσεκτικό παρατηρητή δεν φαίνεται να έχει καμία σχέση με το συγκρότημα του ναού. Αντίθετα, φαίνεται να είναι ό,τι έχει απομείνει από ένα κτίσμα όμοιο με τους πύργους του κάμπου της Ελίκας, τον Κουλεντιανό και του Φονιά (στις επόμενες φωτογραφίες η βίγλα του Αγίου Κωνσταντίνου)!







Είναι πολύ παλιό κτίσμα, οχυρού χαρακτήρα. Πύργος. Με αυτό συμφώνησε κατά την επικοινωνία μας αρχαιολόγος, εκπρόσωπος του αρχαιολογικού χώρου Μονεμβασίας, που μου ξεκαθάρισε ότι η αρχαιολογική υπηρεσία δεν διαθέτει κανένα στοιχείο για την ταυτότητα του κτίσματος. Ούτε η Μητρόπολη Σπάρτης και Μονεμβασίας, με την οποία επικοινώνησα, δεν διαθέτει κανένα σχετικό στοιχείο. Σημειώνω πως η υποδοχή της υπόθεσής μου από τους εκπροσώπους και των δυο πλευρών ήταν πολύ θερμή και ενθαρρυντική και πρέπει να τους ευχαριστήσω γι αυτό.
Ανακεφαλαιώνω: Φαίνεται ότι σε μιαν ακατοίκητη περιοχή κοντά στο χωριό Ελληνικό, στην κορυφή ενός υψώματος, στον ορεινό όγκο που χωρίζει δυο διπλανούς κάμπους στη Λακωνία, της Ελίκας και των Βάτικων, δεξιά στην είσοδο του περίβολου του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου, εντοπίζεται μια ξεχασμένη από όλους βίγλα (φρυκτωρία). Η βίγλα είναι ο χαμένος κρίκος, που συμπληρώνει την αλυσίδα βιγλών, η οποία συνέδεε επικοινωνιακά τους δυο κάμπους. Μέσω αυτής της βίγλας οι κάτοικοι των δυο κάμπων αντάλλασσαν κρίσιμες πληροφορίες τα ταραγμένα χρόνια που κυριαρχούσαν οι Ενετοί στην Πελοπόννησο κι αλώνιζαν στις νότιες ακτές της οι κουρσάροι.
Θα σταματήσω εδώ. Περιμένω κι άλλα στοιχεία. Το ταξίδι δεν τελειώνει εδώ. Θα σημειώσω για την ώρα πως, από πολλές πηγές (καινούργιους φίλους που απόχτησα στην περιοχή, αλλά και στελέχη υπηρεσιών), προκύπτει πως, με βάση υπαρκτά ευρήματα, η περιοχή της βίγλας παρουσιάζει ευρύτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. 
Καλή χρονιά, δημιουργική, με υγεία και αισιοδοξία!