Στον Άγιο Κωνσταντίνο στη Λαύκα

 Ήθελα από καιρό να γράψω για μιαν ακόμα «απρόοπτη συνάντησή» μου - έτσι λέω κάποια τυχαία ευρήματα, που μου προκύπτουν κατά καιρούς στις περιπλανήσεις μου στον κόσμο.

Μια τέτοια συνάντηση μού συνέβη στα μέρη της Στυμφαλίας, ακριβώς απέναντι από το Μουσείο Περιβάλλοντος, πετώντας πάνω από τη λίμνη, μέχρι το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου. Εσείς δεν χρειάζεται να πετάξετε, εκτός κι αν έχετε στο DNA σας γονίδια από τις Στυμφαλίδες όρνιθες ή από κάποιο άλλο, πιο πεζό, πετούμενο. Μπορείτε να πάρετε τον απέναντι δρόμο, προς την πλευρά της Αρκαδίας. Το εκκλησάκι απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από την Λαύκα.

Εκεί, στη βάση του υψώματος που πάνω του έχει χτιστεί το εκκλησάκι, είχα δει κάποια λίγα απομεινάρια από αρχαίο ναό: έναν τουλάχιστον σπόνδυλο από αρχαίο κίονα και μερικά ακόμα σπαράγματα.

- Α, είπα, ενώ τράβαγα φωτογραφίες. Μάλλον δωρικός. Και μεγάλος. Θα ήταν χτισμένος στο ύψωμα πάνω, στη θέση του Αγίου Κωνσταντίνου. Ο σπόνδυλος και τα άλλα απομεινάρια θα κατρακύλησαν στην βάση του υψώματος, ύστερα από κάποιον σεισμό ή ίσως από κάποιαν επιχείρηση κατεδάφισης, για να ανεγερθούν εκεί τα σύμβολα της νέας θρησκείας… Όπου, ό,τι είχε απομείνει, από τον αρχαίο ναό, θα είναι θαμμένο τώρα στα θεμέλια και κάτω από την αυλή, την πλακοστρωμένη, του νέου ναού. 

Τι το σπουδαίο, μπορεί να μου πείτε. Ναι, έχετε δίκιο, όλος ο τόπος μας είναι γεμάτος από αρχαία σπαράγματα. Τι το σπουδαίο. Αλλά όχι, έχετε άδικο! Γιατί; Πού να σας εξηγώ!  

Όλο πήγαινε πίσω το γράψιμο σχετικά με τη νέα απρόοπτη συνάντησή μου, ώσπου ξεφυλλίζοντας ένα τεύχος του «Αίπυτου» έπεσα σε μιαν άλλην απρόοπτη συνάντηση! Βλέπετε, στη ζωή, τόνα φέρνει τ’ άλλο! Έπεσα, λοιπόν, σε μια συζήτηση του Σπύρου Κ.Μιχόπουλου, εκδότη και ψυχής του σπουδαίου αυτού περιοδικού, με τον Hector Williams, τον Καναδό αρχαιολόγο Καθηγητή του Πανεπιστημίου British Columbia, που έχει κάνει ανασκαφές για πολλά χρόνια στον αρχαιολογικό χώρο της Στυμφαλίας. Την βρήκα στο (τριπλό) τεύχος του περιοδικού (Δεκέμβριος 2002, σελ. 226).

Ρωτάει, λοιπόν, ο Σ.Μιχόπουλος:

- Στον Άγιο Κωνσταντίνο στη Λαύκα τι νομίζεις ότι υπάρχει;

Και ο αρχαιολόγος καθηγητής απαντάει:

- Εκεί έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, γιατί υπάρχουν λείψανα από μεγάλο δωρικό ναό και ένα νεκροταφείο ελληνιστικών χρόνων. Ίσως να υπήρχε εκεί ένας μικρός οικισμός. Δυστυχώς δεν είχα την ευκαιρία να κάμω περισσότερη έρευνα γιατί εδώ [στην πόλη-κράτος της αρχαίας Στυμφάλου] είχαμε να κάνουμε πολλή δουλειά.

Να, λοιπόν, που πριν από εμένα είχαν πάει στο χώρο κι άλλοι, πολύ πιο αρμόδιοι, κι είχαν εντοπίσει πράγματα που εντόπισα κι εγώ. Τι το περίεργο; Πάντα έτσι συμβαίνει! Μήπως τις φρυκτωρίες στην ημιορεινή Κορινθία, στην Θέκριζα και στο Τσακούθι και στην Μεγάλη Βάλτσα, για τις οποίες έγραψα στο βιβλίο μου «Οι ψυχές των τόπων» (Εκδόσεις Βασδέκης, 2019), εγώ τις πρωτοανακάλυψα; Όλα τα είχαν ανακαλύψει άλλοι, πολλά χρόνια πριν, κι ύστερα ήρθαν κι άλλοι, και τα έψαξαν και τα ερεύνησαν κι έγραψαν γι αυτά. Όμως, τι χαρά, στις μοναχικές περιπλανήσεις σου, ανύποπτος, να συναντάς απροειδοποίητα αρχαία χνάρια, να στέκεσαι μπροστά τους σαν να είσαι ο Αδάμ που πρωτοαντικρίζει την κτίση του Θεού, να θαυμάζεις και να τα προσκυνάς!  

Κι ύστερα ήρθαν τα (πρόσφατα) νέα: Ο Σπύρος Μιχόπουλος είχε φύγει από τη ζωή. Πλήρης ημερών, κι ευτυχής υποθέτω έχοντας κάνει το ταξίδι του Οδυσσέα μέσα από το έργο του, που θα στέκει σαν φάρος πνευματικός και πρόκληση για τους επιγενόμενους.

Αλλά στον Σπύρο Μιχόπουλο και στο εμβληματικό του έργο θα αφιερώσω την συμβολή μου σε αυτήν εδώ τη στήλη της εφημερίδας στο επόμενο τεύχος.