OMAN XVIII Κυκλοφορώντας στη Μεσκάτ με συνοδό την Ιστορία

Να συνεχίσω με κάποιες φωτογραφίες από το Λαογραφικό Μουσείο της Μεσκάτ; Ή να πάρουμε τους δρόμους, να δούμε κτίρια και σπίτια της πρωτεύουσας, με «υπόκρουση» πληροφορίες που ψαρεύω και μεταφράζω για εσάς από διάφορες πηγές (π.χ. από την έκθεση της CIA για το Ομάν, ιστορία κλπ, που σας έλεγα στην προηγούμενη ανάρτηση);

 

 Ας κάνουμε σήμερα το δεύτερο.

Καλύψαμε ήδη εν τάχει την περίοδο της ιστορίας του Ομάν από τον 6ο αιώνα π.Χ. μέχρι την άφιξη του Ισλάμ τον 7ο αιώνα μ.Χ. και λίγο μετά. Μιλήσαμε για τον Ιμπαντισμό (Ibadhism), το «μετριοπαθή συντηρητισμό», ένα μίγμα λιτότητας και φιλειρηνισμού που παραμένει πλειοψηφική αίρεση μόνο στο Ομάν.

Ο χρόνος κύλησε, ήρθαν διάφορες ξένες δυνάμεις που κατάχτησαν το Ομάν: Ιρανοί, Σελτζούκοι… Ώσπου πλακώσανε … Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι!

Πρώτα οι Πορτογάλοι. Μια δεκαετία μετά την ανακάλυψη του Vasco da Gama της θαλάσσιας οδού προς την Ινδία, καταλαμβάνουν τη Μεσκάτ και μένουν εκεί 140 χρόνια (1508-1648). Για να προστατεύσουν τους θαλάσσιους δρόμους  τους, χρειάζονται ένα φυλάκιο. Πιάνουν, λοιπόν, κι ενισχύουν την πόλη, που ήταν γνωστή από τις αρχές του 1ου αιώνα ως σημαντικό εμπορικό λιμάνι κι είχε κυβερνηθεί από διάφορες ντόπιες φυλές και ξένες δυνάμεις. Υπολείμματα της αποικιακής αρχιτεκτονικής  των Πορτογάλων εξακολουθούν να υπάρχουν ως σήμερα. Είναι τα κάστρα στη γειτονιά των ανακτόρων του Σουλτάνου, για τα οποία μιλήσαμε τις προάλλες.

Διάφορες εξεγερμένες φυλές έδιωξαν τελικά τους Πορτογάλους. Όμως απωθήθηκαν κι οι ίδιες έναν αιώνα αργότερα (1741) από τον ηγέτη μιας φυλής της Υεμένης, επικεφαλής ενός μεγάλου στρατού από διάφορες άλλες φυλές, που καθιέρωσε τη σημερινή γραμμή κυβερνώντων σουλτάνων. Μια σύντομη περσική εισβολή μερικά χρόνια αργότερα ήταν η τελευταία φορά που το Ομάν θα κυβερνούσε μια ξένη δύναμη. Από τότε το Ομάν έχει πλήρη αυτοδιάθεση.

 

«Πλήρη αυτοδιάθεση» είπατε; Για μη βιάζεστε! Διότι στη διάρκεια του 18ου αιώνα η Μεσκάτ και το Ομάν υπήρξαν το αντικείμενο ενός Γαλλοβρετανικού … ερωτικού ανταγωνισμού που είχε τις συνέπειές του για τη χώρα. Κερδισμένοι οι  Βρετανοί, που συνήψαν στη διάρκεια του 19ου αιώνα μια σειρά από συμφωνίες «φιλίας» και εμπορίου. Οι Βρετανοί, σιγά-σιγά ως το τέλος του 19ου αιώνα, και χωρίς τη χρήση βίας, προκάλεσαν την κατάρρευση της «αυτοκρατορίας» της Μεσκάτ και του Ομάν. Πώς; Μέσω της σταδιακής εισβολής, οικονομικά και πολιτικά. Με την πάροδο του χρόνου η Βρετανία κατάφερε να ασκεί τέτοιο έλεγχο στο Ομάν, που το μετέτρεψε πρακτικά και αργότερα και τυπικά σε βρετανικό προτεκτοράτο.

.
Έχοντας τον έλεγχο των στρατιωτικών της χώρας, οι Βρετανοί υπέταξαν κάποιες επαναστατημένες φυλές τη δεκαετία του 1950, οδηγώντας τους περισσότερους στην Υεμένη. Ο σουλτάνος επέβαλε ένα κατασταλτικό καθεστώς, με νόμους που απαγόρευαν  διάφορες δραστηριότητες, μέχρι το χτίσιμο και την επισκευή των σπιτιών των υπηκόων του χωρίς την άδειά του! Το 1970, σχεδόν σίγουρα (λέει η CIA, που κάτι ξέρει απ’ αυτά…) με τη βρετανική υποστήριξη, ο σουλτάνος ανατράπηκε από τον γιο του, τον σημερινό κυβερνήτη Qaboos bin Said Al Said, και η χώρα κήρυξε ανεξαρτησία την επόμενη χρονιά ως Σουλτανάτο του Ομάν.

Ο Qaboos, ο νέος απόλυτος κληρονομικός  άρχων (έλα, όμως, που δεν έχει απογόνους!), έχει βελτιώσει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη χώρα, οικονομικά και κοινωνικά, όπως έχω ήδη αναφέρει . Βρήκε μια χώρα χτυπημένη από ενδημικές ασθένειες, αναλφαβητισμό και φτώχεια, και την ανόρθωσε. Ένα από τα πρώτα μέτρα του νέου σουλτάνου ήταν να καταργήσει πολλούς από τους σκληρούς περιορισμούς του πατέρα του, που είχαν οδηγήσει χιλιάδες κατοίκους στην έξοδο από τη χώρα. Πρόσφερε αμνηστία στους αντιπάλους του προηγούμενου καθεστώτος, πολλοί από τους οποίους επέστρεψαν στο Ομάν. Το 1970 έφερε επίσης την κατάργηση της δουλείας.

Τα έσοδα από το πετρέλαιο του Ομάν έχουν επενδυθεί σταθερά σε εθνικές υποδομές, ιδιαίτερα σε δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Περισσότερο από ποτέ, η χώρα επωφελείται από τη στρατηγική εμπορική της θέση στον Ινδικό Ωκεανό και στον Περσικό Κόλπο για να προωθήσει την οικονομική ανάπτυξη και τον ρόλο της στον κόσμο.

 

 

Στα θετικά του Qaboos περιλαμβάνεται και το ότι ξεκίνησε μια διαδικασία σταδιακού εκδημοκρατισμού, πράγμα πολύ σημαντικό για την περιοχή που μιλάμε, που περιλαμβάνει μερικά από τα πιο τυραννικά καθεστώτα. Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 καθιέρωσε ένα εκλεγμένο συμβούλιο με συμβουλευτικές αρμοδιότητες, αν και οι επιλέξιμοι να ψηφίσουν ήσαν λίγοι. Από τις 4 Οκτωβρίου 2003, πάντως, ισχύει καθολική ψηφοφορία για τους πάνω από 21 ετών. Απόδειξη της φιλελευθεροποίησης είναι και το ότι η χώρα απέκτησε τρεις γυναίκες υπουργούς.
 

Τα τελευταία χρόνια γίνεται χρήση των στρατιωτικών βάσεων του Ομάν από δυνάμεις των ΗΠΑ. Έτσι, το 1991 ξεκίνησαν από τον Ομάν  αμερικανικές και βρετανικές βομβιστικές επιδρομές εναντίον του Ιράκ στον πόλεμο του Κόλπου. Μια δεκαετία αργότερα, οι δυνάμεις των ΗΠΑ που σταθμεύουν στη χώρα συμμετείχαν σε επιδρομές κατά του Αφγανιστάν και του Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Αυτά με την ιστορία του Ομάν, όσο γινόταν πιο σύντομα και περιληπτικά.

ΥΓ. Της Μαρίνας οι 2-3 φωτογραφίες.