Κώστας Παππής

2/07/2007

Μεγάλα νέα με μικρή απήχηση στο μικρόκοσμο της Ελληνικής πραγματικότητας

Μέσα στο μικρόκοσμο της Ελληνικής πραγματικότητας συχνά είναι τα μικρά και περιφερειακά που τραβάνε την προσοχή μας. Τείνουμε να αγνοούμε ή να υποβαθμίζουμε μεγάλα νέα που καταφθάνουν για τα καίρια και κεντρικά ζητήματα. Ένα τέτοιο ζήτημα αποτελεί η υπερθέρμανση του πλανήτη και οι κλιματικές αλλαγές εξαιτίας της, εκείνες που ήδη συμβαίνουν και οι χειρότερες που προμηνύονται.

Το μεγάλο νέο είναι η επιστημονικά τεκμηριωμένη διαπίστωση ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη - ένα γεγονός με τεράστιες επιπτώσεις στον άνθρωπο και τη φύση - είναι αδιαμφισβήτητη. Ότι η υπερθέρμανση είναι, με πολλή μεγάλη πιθανότητα (σχεδόν πλήρη βεβαιότητα), αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Και ότι η διαδικασία της υπερθέρμανσης θα συνεχιστεί και στους επόμενους αιώνες, ακόμα κι αν η ανθρώπινη δραστηριότητα αλλάξει πρότυπα και γίνει περιβαλλοντικά φιλικότερη.

Τη διαπίστωση αυτή έκαναν την περασμένη Παρασκευή στο Παρίσι, σε μια έκθεσή τους για το μέλλον του πλανήτη, τα μέλη του Διακυβερνητικού Συμβουλίου για τις κλιματικές αλλαγές, κάπου 2.500 ειδικοί επιστήμονες που ερευνούν τα θέματα των αλλαγών στο γήινο κλίμα. Η διαπίστωση βασίζεται στα νέα δεδομένα της επιστήμης της κλιματολογίας, που έχει προχωρήσει τα τελευταία χρόνια με άλματα. Η υπερθέρμανση του πλανήτη οφείλεται κυρίως στην καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ενέργειας και στις δασικές πυρκαγιές, λένε οι ειδικοί. Φυσικά ευθύνονται και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι επιπτώσεις περιλαμβάνουν μια σειρά από νέα φυσικά φαινόμενα (αυξημένος αριθμός κυμάτων καύσωνα, ακραίες καταιγίδες, εκτεταμένη ξηρασία, αλλαγές στη συμπεριφορά των ανέμων, άνοδος της θερμοκρασίας στους ωκεανούς κλπ.). Τα φαινόμενα αυτά έχουν δραματικές συνέπειες για τους ανθρώπους και τη φύση.

Η Επιτροπή προχώρησε σε μια σειρά προβλέψεων σχετικά με την αναμενόμενη εξέλιξη των νέων φυσικών φαινομένων. Όλες είναι δυσοίωνες και μιλούν για επιδείνωση. Προβλέπεται, για παράδειγμα, ότι το έτος 2100 το επίπεδο της θάλασσας θα έχει ανέβει από 18 έως 55 εκατοστά, ενώ το επίπεδο αυτό θα ανεβαίνει και στα επόμενα τουλάχιστον 1000 χρόνια, πράγμα που θα έχει τεράστιες επιπτώσεις σε παραθαλάσσια ανθρώπινα και άλλα οικοσυστήματα. Ήδη αυτές οι προβλέψεις έχουν αρχίσει να δέχονται κριτική και να χαρακτηρίζονται ως πολύ αισιόδοξες: Τα πράγματα θα εξελιχθούν πολύ χειρότερα! Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον επιστήμονα που εκλέχθηκε ως ο «Αυστραλός της χρονιάς», αν προεκτείνουμε την τροχιά που διαμορφώνουν τα δεδομένα των δυο τελευταίων χρόνων στην Αρκτική, το «καπέλο» πάγου που την καλύπτει θα έχει εξαφανιστεί τα επόμενα 5 με 15 χρόνια!

Το ερώτημα είναι πότε θα πάψουμε και στην Ελλάδα να συζητάμε γενικά και αφηρημένα για τα ζητήματα αυτά και πότε θα αρχίσουμε να εντάσσουμε συνειδητά στη ζωή μας συμπεριφορές και στην πολιτική στρατηγικές που να παίρνουν υπόψη τους άσχημα νέα σαν κι αυτά που έφτασαν την περασμένη Παρασκευή από το Παρίσι. Πότε κράτος και πολίτες θα αρχίσουν να υιοθετούν φιλικότερες προς το περιβάλλον συμπεριφορές, όπως η χρήση δημόσιων μέσων μεταφοράς ή ανανεώσιμων πηγών ενέργειας; Πότε θα πάψουμε να θυσιάζουμε τα δάση στο βωμό της ιδιοτέλειας ή της εγκληματικής αμέλειας και αδιαφορίας; Ως πότε πόλεις όπως η Αθήνα θα διεκδικούν παγκόσμια αρνητικά ρεκόρ στο δείκτη «κατά κεφαλήν πράσινο»; Πότε θα αρχίσουμε να ενδιαφερόμαστε για πολύ σοβαρά ζητήματα όπως η βιοποικιλότητα, πότε δηλαδή θα σταματήσουμε να καταστρέφουμε τα φυσικά ενδιαιτήματα άλλων μορφών και ειδών ζωής και θα αρχίσουμε να προστατεύουμε ή και να αποκαθιστούμε βιότοπους που ήδη μέσα στην αφροσύνη και στον εγωισμό μας καταστρέψαμε;

Μπορείτε να διαβάσετε την έκθεση της Επιτροπής και άλλο σχετικό υλικό στο site της εφημερίδας Int. Herald Tribune (www.iht.com/climate), από όπου πήρα κι εγώ τα στοιχεία που παρέθεσα παραπάνω.