Του κύκλου τα γυρίσματα

Κύκλο κάνουν τα πράγματα. Κάθε φορά κάτι ίσως αλλάζει (για να επιβεβαιωθεί το του Ηράκλειτου, που έβαλα κι εγώ στα «σχετικά» του blog μου, πως δεν διαβαίνεις κανένα ποτάμι δυο φορές). Αλλά ο κύκλος, κύκλος!

Αν αμφιβάλλετε, διαβάστε το παρακάτω κείμενό μου. Το παραθέτω ακριβώς όπως γράφτηκε, τότε που γράφτηκε.

Το μοίραζα ο ίδιος στους φοιτητές, χέρι-χέρι, μέσα στο παλιό αμφιθέατρο, στη Συνέλευση του Πλάτωνα, όπου συζητιόταν η συνέχιση ή όχι μιας κατάληψης από τους φοιτητές του ΠΑΠΕΙ. Εκεί που θα γίνει αύριο η Συνέλευση του Πλάτωνα, κι όπου θα κριθεί αν θα έχουμε λήξη ή συνέχιση της τωρινής κατάληψης!

Μόνο που το κείμενο αυτό το μοίραζα το 1995!!!

Στην αυριανή συνέλευση με ένα τέτοιο, πάνω κάτω κείμενο, απλώς επικαιροποιημένο, θα προσερχόμουν. Δεν θα προσέλθω. Ευτυχώς η τεχνολογία μας άνοιξε νέους δρόμους, κι έτσι καθένας μπορεί από σήμερα να έχει πρόσβαση σε αυτό το κείμενο μέσα από το Παπί!

*****

ΚΑΤΑΛΗΨΗ: ΓΙΑΤΙ;

Ανοιχτή επιστολή προς τους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιώς

Αγαπητοί φοιτητές,

Με κάποιους από σας έρχομαι σε τακτική επικοινωνία μέσα στην τάξη. Με τους υπόλοιπους συναντιόμαστε συχνά στους χώρους του Πανεπιστημίου. Ζούμε και δουλεύουμε μαζί καθημερινά στους ίδιους χώρους, τους χώρους που έχει θέσει στη διάθεσή μας ο Ελληνικός λαός για να ερευνούμε επιστημονικά την πραγματικότητα και να προωθούμε τη γνώση. Εσείς στη θέση του Νέου - Εργαζόμενου - Διανοούμενου (αυτός ήταν ο ορισμός του Φοιτητή που έδινε παλιά, πριν 25 χρόνια, η ΕΦΕΕ). Και εγώ στη θέση του δασκάλου.

Όμως, εδώ και λίγες μέρες δεν συναντιόμαστε στους κοινούς μας χώρους. Στους συναδέλφους μου και σε μένα, αλλά και σε όλο το διοικητικό και λοιπό προσωπικό του Πανεπιστημίου μας, επιβλήθηκε ύστερα από τη Γενική Συνέλευσή σας προσωρινή αποβολή. Μας απαγορεύθηκε η είσοδος στους χώρους εργασίας μας και η εκτέλεση των καθηκόντων μας. Γιατί;

Τα όσα σας απευθύνω πηγάζουν από την ανάγκη μου να επικοινωνήσω μαζί σας ως μέλος της ίδιας κοινότητας, της κοινότητας του Πανεπιστημίου μας, όπου για όσα συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν έχω κι εγώ μερίδιο ευθύνης. Ασκώ το αυτονόητο δικαίωμα για διάλογο μαζί σας. Αντιλαμβάνομαι το ρόλο μου ως δασκάλου όχι μόνο στο στενό πλαίσιο του αντικειμένου που διδάσκω, αλλά και στα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν εσάς και όλους μας. Αλλιώς δεν είμαι δάσκαλος.

Συμφωνούμε όλοι ότι η Παιδεία στη χώρα μας βρίσκεται σε χρόνια κρίση. Το επίπεδο σπουδών κατεβαίνει. Τα πτυχία έχουν χάσει την αξία τους στην αγορά εργασίας. Τα Πανεπιστήμια δυσλειτουργούν. Χρόνια αιτήματα των μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας (φοιτητών, διοικητικών, ακαδημαϊκού προσωπικού) παραμένουν άλυτα.

Συμφωνούμε όλοι ότι όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η Ελληνική κοινωνία περνάει βαθιά κρίση. Η κοινωνική αλληλεγγύη, η αίσθηση ότι είμαστε μέλη της ίδιας κοινωνίας ανθρώπων, ότι ταξιδεύουμε στο ίδιο σκάφος, έχουν υποχωρήσει, σχεδόν εξαφανιστεί. Κυριαρχεί ο ατομισμός και το κυνήγι του χρήματος, για επιβίωση, για συσσώρευση ή για σπατάλη. Παράλληλα, τους περισσότερους νέους ανθρώπους (αλλά και όλο και περισσότερους μεγαλύτερους) πνίγει η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα για το επαγγελματικό τους μέλλον και τη θέση τους σε αυτή την "κοινωνία".

Συμφωνούμε όλοι ότι δεν πάει άλλο. Ψάχνουμε να βρούμε την αιτία και τους αίτιους (πολλοί είμαστε βέβαιοι για το ποιος φταίει: συνήθως όλοι οι άλλοι εκτός από εμάς τους ίδιους). Ψάχνουμε να βρούμε τρόπους να αντιδράσουμε. Η τελευταία Γενική σας Συνέλευση αποφάσισε ότι κατάλληλος τρόπος ήταν η κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου (πριν λίγες μέρες η Σύγκλητος είχε αποφασίσει το ίδιο...).

Όμως τι πετυχαίνεται με την κατάληψη και το κλείσιμο του Πανεπιστημίου;

- Πρώτον, καταργείται στην πράξη ο ρόλος του Πανεπιστημίου, που είναι, όπως ειπώθηκε, η επιστημονική διερεύνηση της πραγματικότητας και η προώθηση της γνώσης. Στέλνονται στο σπίτι τους όλοι οι συντελεστές αυτής της διαδικασίας (η τεράστια πλειοψηφία των φοιτητών συμπεριλαμβανόμενη). Χωρίς καν να τους δοθεί η δυνατότητα, μέσα από την επικοινωνία και το διάλογο, να συμμετάσχουν στην αναζήτηση και στην προώθηση λύσεων και προσεγγίσεων για έξοδο από την κρίση, η οποία οδήγησε στην κατάληψη.

- Καταργείται στην πράξη το Πανεπιστημιακό άσυλο, που έχει κατακτηθεί με αγώνες και αίμα (όχι από τη σημερινή φοιτητική γενιά), με σκοπό την απρόσκοπτη και ελεύθερη ανάπτυξη και ανταλλαγή γνώσεων και ιδεών. Εμφανίζονται οι ίδιοι οι φοιτητές να παραβιάζουν το άσυλο, ένα χώρο εξ ορισμού απαραβίαστο από οποιονδήποτε, αφού επεμβαίνουν και απαγορεύουν τη χρήση του Πανεπιστημίου στα άλλα μέλη της Πανεπιστημιακής κοινότητας.

- Νεκρώνεται κάθε λειτουργία του Πανεπιστημίου, απαγορεύεται κάθε επικοινωνία του με τον έξω κόσμο (π.χ. με άλλα πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) με αποτέλεσμα να δυσχεραίνονται ή και να ματαιώνονται επιστημονικές συνεργασίες, επαφές και ανταλλαγές.

Και όλα αυτά όταν κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι ακριβώς τα αιτήματα που προβάλλονται και πώς τεκμηριώνονται. Απόδειξη; Aς ρωτηθεί ένας Πειραιώτης, ακόμα κι ένας που ζει στη γειτονιά μας, ποια είναι τα αιτήματα και οι στόχοι της κατάληψης. Κανείς δεν γνωρίζει. Ας ρωτηθεί ένας Πανεπιστημιακός. Ας ρωτηθεί ένας από τους 12.000 εγγεγραμμένους φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιώς (πλην του πολύ μικρού ποσοστού που συμμετείχε στη Συνέλευση). Κανείς δεν γνωρίζει. Ποιος είναι, λοιπόν, ο στόχος; Το κενό, φοβάμαι.

Και όλα αυτά όταν σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη, σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς καμιά εξαίρεση, όχι μόνο δεν αναπτύσσουν, αλλά ούτε καν μπορούν να διανοηθούν τέτοιες μορφές διεκδίκησης, όπως είναι η κατάληψη και το διώξιμο από τους πανεπιστημιακούς χώρους των υπόλοιπων μελών της πανεπιστημιακής κοινότητας. Το φαινόμενο πράγματι αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία...

Και όλα αυτά, όταν δεν έχει αναπτυχθεί κανενός είδους σχέδιο αγώνα, καμιά κλιμάκωση μορφών κινητοποίησης, ώστε στην κορύφωση να επιχειρηθεί η έσχατη μορφή πάλης. Όλα έγιναν για να αποφασιστεί, μια κι έξω, κάτι που έμοιαζε με περίπατο...

Αγαπητοί φοιτητές,

Δεν γνωρίζω ποιες είναι οι προθέσεις σας σχετικά με πιθανή παράταση ή όχι της κατάληψης. Εσείς θα αποφασίσετε. Όμως δεν είναι δυνατό να αγνοήσετε τις επιπτώσεις των αποφάσεών σας. Δεν είναι δυνατόν να αγνοήσετε τα υπόλοιπα μέλη της Πανεπιστημιακής κοινότητας. Το Πανεπιστήμιο ανήκει σε όλη την κοινότητά μας - πάνω από όλα ανήκει στον Ελληνικό λαό, που πληρώνει το λογαριασμό. Είναι η κατάληψη, και μάλιστα με τη μορφή που επιλέξατε, δηλαδή με εκδίωξη από το Πανεπιστήμιο των υπολοίπων μελών της Πανεπιστημιακής κοινότητας (δηλαδή των πλησιέστερων φυσικών σας συμμάχων), η πιο κατάλληλη μορφή αγώνα;

Είναι βέβαιο ότι χωρίς αγώνα δεν πρόκειται να αλλάξει τίποτα στο χώρο της Παιδείας. Όμως κανένας αγώνας δεν δικαιώνεται, δεν φέρνει αποτέλεσμα, αν αναπτύσσεται στο κενό, χωρίς ενημέρωση και συμμετοχή, αν δεν έχει εξασφαλίσει συμμαχίες, αν δεν έχει στρατηγική, δηλαδή στόχο και σχέδιο δράσης, αν οι αρνητικές συνέπειες είναι περισσότερες από το αναμενόμενο κέρδος.

Κώστας Παππής
Αν.Καθηγητής Παν/μίου Πειραιώς

Στo αντρόγυνο που γίνεται να δώσεις την ευχή σου!

Κατέβα κυρά Παναγιά με τον μονογενή σου
Στο αντρόγυνο που γίνεται να δώσεις την ευχή σου
Κι εσείς αδέρφια, συγγενείς, φίλοι κι αγαπημένοι
Στου Γάμου είστε τη χαρά όλοι προσκαλεσμένοι!

Αυτά έγραφε η προσκλητήρια κάρτα που έλαβα κατά το τέλος Μαϊου από τον παλιό φοιτητή μου (και φίλο μου) Στέλιο Μπερμπέρη, που θα παντρευόταν μετά από λίγες μέρες την εκλεκτή της καρδιάς του Ελένη-Πελίν στον Άη Γιώργη, στο Φανάρι, στην Πόλη!

Ο Στέλιος υπήρξε πριν λίγα χρόνια φοιτητής στο Βιομηχανικής Διοίκησης και Τεχνολογίας. Ζει και εργάζεται στην Πόλη, όπου είναι και ψάλτης στο Πατριαρχείο!

Η Πελίν είναι μια πανέμορφη, αξιολάτρευτη Τουρκάλα, που βαφτίστηκε Χριστιανή, παίρνοντας το όνομα Ελένη.

Φυσικά πήγα στην Πόλη και στο γάμο και τράβηξα και φωτογραφίες και ιδού το (φωτογραφικό κυρίως) ρεπορτάζ!



Στην πρώτη φωτογραφία ο Στέλιος με την ανθοδέσμη περιμένει την Ελένη-Πελίν έξω από τον Αη-Γιώργη, στο Πατριαρχείο. Μπροστά του η γλυκύτατη Kυρία Δόμνα Σαμίου, που τραγούδησε μαζί με άλλους μουσικούς παινέματα του γάμου, λίγο πριν αρχίσει η τελετή!

Οι υπόλοιπες φωτογραφίες είναι από το γλέντι στην ταράτσα ενός ξενοδοχείου πάνω από το Βόσπορο, με φόντο την Αγιά Σοφιά και το Μπλε Τζαμί.

Στη διπλανή φωτογραφία η Ελένη-Πελίν δίνει ρέστα στο χορό. Δεν έχω ίσως δει άλλη φορά να χορεύουν μαζί σε ένα σώμα η ευτυχία και η ομορφιά! Γύρω οι καλεσμένοι συνοδεύουν με παλαμάκια.









Εδώ, στα πόδια της Ελένης-Πελίν, ο Στέλιος στον έβδομο ουρανό της ευτυχίας του!











Βρίσκω την ευκαιρία να απαθανατιστώ δίπλα στο όμορφο ζευγάρι! Η φανταχτερή γραβάτα που φοράω, καθώς και το συμπαθητικό πουκάμισο, είναι τα καλύτερα που πρόλαβα να βρω σε ένα μαγαζί στην οδό Ιστικλάλ (Istiklal Caddesi) λίγη ώρα πριν από το γάμο (τα είχα ξεχάσει στη Νέα Σμύρνη και τα δυο, γραβάτα και πουκάμισο!).







Δυο παλιοί φοιτητές του Χρηματοοικονομικού (φοιτητές μου κι αυτοί), από καιρό πτυχιούχοι, φίλοι του ζευγαριού, ζευγάρι κι αυτοί με τα δεσμά του γάμου, ο Ορέστης και η Μαρία, και στη μέση ο μικρός τους Αχιλλέας. Παρόντες κι αυτοί στο γάμο και στη χαρά.

Τώρα τα παιδιά, Στέλιος και Ελένη-Πελίν, κάνουν μήνα του μέλιτος στην Αντάλεια (ή μήπως είναι κιόλας στην Πράγα;). Όπου και νάναι, νάναι καλά!
Ελένη-Πελίν, Στέλιο, από την καρδιά μου, να ζήσετε ευτυχισμένοι!

Προδοσία (ή σώμα για ένα πουκάμισο αδειανό)

Φοβάμαι ότι αυτό που, υπό άλλες συνθήκες, θα ακουγόταν ως κοινοτυπία (το να ακούς και μετά να κρίνεις) στις μέρες μας ακούγεται, τουλάχιστον από ορισμένες πλευρές, και μάλιστα κυρίαρχες στην παρούσα συγκυρία, περίπου ως προδοσία.

Η Υπουργός Παιδείας, μετά από μια περίοδο τεράστιας αναστάτωσης (αλλά και σύγχυσης) στα ΑΕΙ και στην κοινωνία, για την οποία έχει το δικό της μερίδιο ευθύνης, έδωσε χτες για διάλογο ένα προσχέδιο νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ. Επιγράφεται, επί λέξει, «Προσχέδιο πρότασης για αλλαγές του θεσμικού πλαισίου για τη δομή και λειτουργία των ΑΕΙ». Όχι για τη ρύθμιση του συνολικού εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας. Απλά για ορισμένες αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο των ΑΕΙ.

Κοίταξα το προσχέδιο επί τροχάδην (μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα του Υπουργείου, www.ypepth.gr/). Επισήμανα ελλείψεις, θετικές προτάσεις και αρνητικές ρυθμίσεις (θα επανέλθω σε αυτό με άλλα posts). Η κύρια ένστασή μου αυτή τη στιγμή θα ήταν «γιατί ρυθμίσεις μόνο για τα ΑΕΙ, όταν όλο το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας, σε όλες τις βαθμίδες, χρειάζεται μεταρρύθμιση;».

Αλλά αυτό που θα είχε αξία δεν είναι οι όποιες πρώτες επιπόλαιες ενστάσεις, αντιρρήσεις και (μακάρι) προτάσεις. Πολύ περισσότερο δεν θα είχαν αξία οι εξορκισμοί, οι λοιδορίες και οι αλαλαγμοί που ευδοκιμούν ως βασικό εργαλείο διαλόγου στη χώρα μας. Αυτό που θα είχε αξία σήμερα είναι να αξιοποιηθεί η ευαισθησία και ο προβληματισμός που έχει αναπτυχθεί, ιδίως μέσα στη σημερινή κρίση, και να γίνει υπεύθυνη και δημιουργική τοποθέτηση σε όσα προτείνει και σε όσα δεν προτείνει το Υπουργείο. Χρειάζεται προσεκτική μελέτη από όλους, και περισσότερο από εκείνους που έχουν τη μεγαλύτερη ευθύνη να πάρουν μέρος στο σχετικό διάλογο, όπως είναι όλες οι δυνάμεις της πανεπιστημιακής κοινότητας. Ακόμα κι αν σε αρκετούς το προσχέδιο φαίνεται σαν ένα «πουκάμισο αδειανό», αξίζει να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε «σώμα».

Μοιάζει αυτό, δηλαδή η πρόταση για συμμετοχή σε υπεύθυνο διάλογο, με προδοσία; Μπορεί, αλλά θα είναι μια προδοσία που ίσως φέρει κάποια λυτρωτικά αποτελέσματα στον τόπο μας.

Καταλήψεις θερινών ανακτόρων

Μια απάντηση σε κάποια σχόλια (στο φίλο που ρωτάει «τώρα θα υποχωρήσουμε;» και στον άλλο φίλο που γράφει ότι «δίνουμε εντύπωση ιθαγενών») στο προηγούμενο post.

Δεν είναι «χάντρες και καθρεφτάκια» αυτά που κατακτήθηκαν. Και δεν πρότεινα υποχώρηση. Εκείνο που πρότεινα είναι να αξιοποιηθεί άμεσα η πασίδηλη πολιτική ήττα της κυβέρνησης, που αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να δεχθεί τα αυτονόητα, δηλαδή να προηγηθεί ουσιαστικός και όχι προσχηματικός διάλογος και να μην περάσει το νομοσχέδιο από το θερινό τμήμα της Βουλής. Πρότεινα ουσιαστικά να δοθεί απάντηση στην ανευθυνότητα της κυβέρνησης με μια πράξη υπευθυνότητας. Πρότεινα να δοθεί προοπτική στη νίκη, να μην αφεθεί να φθαρεί. Και να μην πιστέψουμε ότι τώρα είναι η ώρα για την κατάληψη των θερινών ανακτόρων! Κυρίως δεν πρέπει να εκφυλιστεί η τωρινή δυναμική με κινητοποιήσεις ουσιαστικά στο κενό (θερινό ή άλλο).

Επίσης, εκείνο που πρότεινα είναι η πανεπιστημιακή κοινότητα να μελετήσει το προσχέδιο του νόμου για τα ΑΕΙ, που θα τεθεί για συζήτηση την επόμενη εβδομάδα, και να συγκροτήσει θέσεις. Γιατί θεωρώ ότι είναι ανάγκη η πανεπιστημιακή κοινότητα να έχει συγκροτημένες θέσεις και προτάσεις για μια ουσιαστική παιδεία, δωρεάν και δημόσια, για όλους τους νέους Έλληνες, ιδίως για τα λαϊκά στρώματα, για τους μη έχοντες. Δεν αρκεί να λέμε όχι, υποστηρίζοντας έμμεσα ένα σύστημα, το δεδομένο σύστημα της δημόσιας εκπαίδευσης, που έχει ολοκληρωτικά αποτύχει.

Καλά, αλλά όχι και τόσο

Η Yπουργός Παιδείας δήλωσε σήμερα ότι το νομοσχέδιο για την ανώτατη εκπαίδευση θα κατατεθεί στην Ολομέλεια της Βουλής. Δηλαδή το φθινόπωρο. Κανένας νόμος-πλαίσιο δεν πρόκειται να ψηφιστεί το καλοκαίρι. Δήλωσε ακόμα πως την ερχόμενη εβδομάδα θα δοθεί στη δημοσιότητα το προσχέδιο του νόμου για τα ΑΕΙ και θα τεθεί σε διάλογο, ο οποίος θα διαρκέσει «όσο καιρό χρειαστεί».

Καλά ως εδώ. Αν και το «καλά» είναι σχετικό.

Καλά γιατί ένα βασικό ζητούμενο, ο διάλογος και η μη ψήφιση του νομοσχεδίου στο θερινό τμήμα της Βουλής, φαίνεται να βρέθηκε (φαίνεται, γιατί από την υπόσχεση για διάλογο μέχρι τον πραγματικό διάλογο μεσολαβεί μια δύσβατη απόσταση αμφιβολίας). Καλά γιατί εκτονώνεται το κλίμα στην εκπαιδευτική κοινότητα και, ίσως, κερδίζουμε χρόνο για να σκεφτούμε όλοι πιο ψύχραιμα.

Όχι και τόσο καλά, για πολλούς λόγους.

Γιατί η Υπουργός έπρεπε να περιμένει τόσο καιρό για να αποφασίσει το αυτονόητο; Γιατί έπρεπε πρώτα να αναστατωθεί η εκπαιδευτική κοινότητα, να κλείσουν τα πανεπιστήμια, να τραυματιστούν άνθρωποι, να επικρατήσει χάος στην πόλη; Γιατί έπρεπε να πληρώσουν τα σπασμένα με την αγωνία τους τόσοι άνθρωποι και κυρίως οι φοιτητές και οι γονείς τους; Γιατί έπρεπε η δουλειά στα πανεπιστήμια, διδακτική, ερευνητική, διοικητική, να πάει τόσο πίσω;

Προφανώς γιατί η κυβέρνηση δεν ήταν διατεθειμένη να υποχωρήσει στα αυτονόητα: ότι πρέπει να προηγηθεί ουσιαστικός και όχι προσχηματικός διάλογος, ότι νόμοι τόσο ζωτικής σημασίας δεν μπορούν να περνάνε από θερινά τμήματα της Βουλής. Έπρεπε να βρεθεί αντιμέτωπη με την αντίπαλη δύναμη, τη συσπειρωμένη όσο ποτέ στο πρόσφατο παρελθόν πανεπιστημιακή κοινότητα. Μέτρησε τη δύναμή της και τη βρήκε λειψή.
Στο ΠΑΠΕΙ ειδικά, η ειρωνεία είναι ότι η απόφαση του Πλάτωνα για συνέχιση της κατάληψης μέχρι τη Δευτέρα πάρθηκε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ενώ δεν είχαν γίνει γνωστές οι δηλώσεις της Υπουργού. Αν είχαν γίνει γνωστές, ίσως να ήταν διαφορετική η απόφαση. Λέω «ίσως», γιατί μια τέτοια στροφή, όπως αυτή της κυβέρνησης, μπορεί να χρειάζεται χρόνο για να «εμπεδωθεί».

Τι γίνεται τώρα;

Άποψή μου είναι ότι πρέπει να αξιοποιηθεί άμεσα η υποχώρηση της κυβέρνησης. Η πανεπιστημιακή κοινότητα, έχοντας πετύχει τους στόχους της σε αυτή τη φάση, μπορεί να επανέλθει στα καθήκοντά της, μέχρι την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή, το Φθινόπωρο, οπότε θα ξεκινήσει η πιο ουσιαστική φάση των διεκδικήσεών της. Να μελετήσει το προσχέδιο του νόμου για τα ΑΕΙ και να συγκροτήσει θέσεις.

Ειδικά στο ΠΑΠΕΙ να γίνει χωρίς καθυστέρηση έκτακτη Γενική Συνέλευση του Πλάτωνα με στόχο την αναστολή της κατάληψης. Και φυσικά να ξεκινήσουν άμεσα οι εξετάσεις του εαρινού εξαμήνου και να γίνουν κανονικά οι εξετάσεις Σεπτεμβρίου.

Tι συμβαίνει, λοιπόν;

Αλήθεια, τι πράγματι συμβαίνει αυτό τον καιρό; Ποιο είναι το αληθινό νόημα αυτής της τεράστιας αναστάτωσης στο χώρο της ανώτατης παιδείας; Ή μήπως ξεπερνάει το χώρο της ανώτατης παιδείας κι αρχίζει να απλώνεται σε ολόκληρη την Ελληνική κοινωνία;

Ο καιρός θα δείξει τι πράγματι συμβαίνει. Κι όσο για το νόημα των ημερών (το αληθινό, όχι αυτό που δίνει στα γεγονότα ο καθένας) μόνο οι πιο ψαγμένοι, ίσως μάλιστα μόνον οι ποιητές, μπορούν να το πουν. Εμείς τι να πούμε; Ας αρκεστούμε σε μερικές επισημάνσεις.

1. Αυτό που, όταν ξεκίνησε, ερμηνεύτηκε από πολλούς ως αντίδραση των «ακραίων» ή κάποιων βολεμένων, των «γνωστών ταραξιών» ή των αιώνιων φοιτητών σε κάποιες προθέσεις της κυβέρνησης, και ίσως να ήταν, ως ένα βαθμό και από ορισμένες πλευρές, μια τέτοια αντίδραση, έχει ήδη δείξει ότι είναι κάτι άλλο. Φαίνεται να είναι μια κίνηση που πάει να γίνει κίνημα (ας μην το πούμε κιόλας κίνημα, είναι μεγάλη κουβέντα) με βαθύτερο περιεχόμενο. Μια κίνηση που πιάνει την ουσία της πολιτικής, που σιγά-σιγά συνειδητοποιείται ως κίνηση πολιτική. Δηλαδή γίνεται στάση (θέση, δράση) που θέτει επί τάπητος ένα βασικό αίτημα μιας κοινωνίας ανθρώπων. Το αίτημα της εκπαίδευσης των νέων μελών αυτής της κοινωνίας.

2. Το αίτημα αυτό σιγά-σιγά ξεπερνάει τα πλαίσια μιας αντίδρασης στην κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και στη θεσμοθέτηση της μη δημόσιας ανώτατης εκπαίδευσης. Σιγά-σιγά φαίνεται να ξεπερνάει ακόμα και τα πλαίσια της διεκδίκησης δωρεάν και δημόσιας εκπαίδευσης. Γενικεύεται σαν αίτημα για ένα σύστημα εκπαίδευσης που θα παρέχει ουσιαστική παιδεία και που θα το εξασφαλίζει πλήρως σε όλα τα νέα μέλη της, και ιδίως τα μη προνομιούχα, η Ελληνική κοινωνία. Γιατί το κίνημα αυτό δεν θα μπορούσε να απηχεί ανάγκες κάποιων μόνο τάξεων, ιδίως των πιο προνομιούχων, αυτών που ήδη καρπώνονται τους όποιους καρπούς του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος.

3. Το κίνημα αυτό δεν θα μπορούσε να κλειστεί στα πολύ στενά, ακόμα και παραπλανητικά, πλαίσια της διεκδίκησης απλά μιας γενναίας αύξησης των δαπανών για την παιδεία. Φυσικά πρέπει να αυξηθούν γενναία οι δαπάνες για την παιδεία. Για να το πούμε πιο σωστά, να αυξηθούν γενναία οι δημόσιες και να περικοπούν, αντίστοιχα γενναία, οι ιδιωτικές δαπάνες ως μη αναγκαίες για την παιδεία. Γίνεται όλο και πιο φανερό: το αίτημα ξεπερνάει τις ευθύνες και τις αρμοδιότητες μιας κυβέρνησης και δεν μπορεί να σφραγιστεί από τις εμπνεύσεις της και τα σφάλματά της. Για το αίτημα αυτό, της ουσιαστικής παιδείας για όλους, ευθύνη και αρμοδιότητα έχει ολόκληρη η κοινωνία. Για να το πούμε αρνητικά, τις ευθύνες για το κατάντημα του σημερινού εκπαιδευτικού συστήματος στο σύνολό του τις έχει ολόκληρη η κοινωνία: κυβερνήσεις, κόμματα, εκπαιδευτικό προσωπικό, γονείς, παραγωγικές δυνάμεις, φοιτητές και σπουδαστές.

4. Το κίνημα, που αρχίζει να γεννιέται, αμφισβητεί και ξεπερνάει τα κόμματα και ειδικότερα τις ηγεσίες των παραδοσιακών φοιτητικών παρατάξεων. Χρόνια τώρα οι ηγεσίες αυτές λειτουργούν ως πρακτορεία των κομμάτων, των οποίων τα στενά συμφέροντα υπηρετούν μέσα στα πανεπιστήμια, μετατρέποντας το φοιτητικό κίνημα σε έκτρωμα και σε καρικατούρα και τα πανεπιστήμια σε χώρους συναλλαγής και προώθησης ιδιοτελών συμφερόντων, όπου κερδίζουν οι πιο πονηροί. Το κίνημα, που αρχίζει να γεννιέται, αυτοοργανώνεται, προβληματίζεται, αναπτύσσει δράσεις, και, το κυριότερο, απλώνει ρίζες. Αύριο μπορεί οι καταλήψεις να λήξουν. Όμως θα έχει δημιουργηθεί μια νέα συνειδητοποίηση, που ίσως μπορέσει να μας πάει πιο πέρα.

Τα σχόλια σας ευπρόσδεκτα!